Eimreiðin - 01.10.1940, Blaðsíða 18

314
EDDA FINNLANDS
EIMREIÐIN
„Fyr liafa fuglarnir sungið
friðsælt á hverjum degi,
gaukarnir — gamankvæði
guðuðu inn í lijartað.
Nú fyllir dauðans dirnina
dýrð þeirra tungumála,
þögn, sem er þyngri en sorgir,
þrýstir að sálargrunni,
einveru’ og yfirsjón þungri,
ofraun er það að hera.
■— Án þess að vita — olli
ungmeyjar sorg og dauða.“
Járnsmiðurinn Illmarinen er umboðsmaður eða imynd
hversdagslífsins og þess þolgæðis, sem það krefur. Hann er
alger óviti í skáldlegum efnum, hefur ekkert vit á söng eða
ljóðum, og þegar um hugmyndaflug er að ræða, er sál hans
eins og vængjalaus í'ugl í búri. En hann er góður í sér og
hefur trútt og einlægt lijartalag. Þess vegna lætur hann ginn-
ast. En hann þolir það, því hann er hraustur, hefur sterka
arma og óbifanlegt þol. Hann er ákveðinn staðgöngumaður
hins rólega og trygglynda finska bændafólks. Þótt Illmarinen
sé enginn spekingur, hefur hann vit á að smíða járn, og hann
býr marga minjagripi til. Það er sagt frá því á dásanrlegan
og skáldlegan hátt, hvernig járnið er uppgötvað fyrir tilstilli
Wáinamöinens. Hann segir, að loftið sc- elzt, vatnið þar næst
og járnið yngst. Það varð þannig til, að Drottinn loftsins
strauk höndunum við vinsti hné þriggja ungmeyja, sem síðan
fæddu járnið á þann hátt, að það rann frá brjóstum þeirra,
eins og dýrmæt, svört mjólk. Þegar þessi vökvi storknaði,
féklc Illmarinen nóg að gera með krafta sína, og þá vissi hann
fyrst hvar hann átti lieima í lífinu, við smiðjubelginn og
steðjann. En smíðalist Illmarinens er misnotuð af illmenn-
um. Þeir nota járnið í þágu dauðans. Undir hamri hans kvelst
og kvartar járnið yfir þessu. Saklaust lætur hann það sverja,
pínt í logandi eldi, að það skuli aldrei valda óhamingju og
sársauka. En þegar Illmarinen biður býfluguna góðu að
sækja hunang, til að hreinsa það með, heyrir fuglinn „Hnsis
(andi vonskunnar) það og lætur pöddur og orma hræra slhm
í vökvann, sem smiðurinn síðan herðir járnið i, án þess að
vita um klækina. Þess vegna vinnur járnið að óhamingj11
mannkynsins.
Þriðja söguhetjan, Lemminkáinen, er ímynd óstöðuglyndis-
ins í þjóðlífinu. Hann er hraustur og frár, vel viti borinn, en
vanrækir þó boðorð móður sinnar um að vera tryggur og