Eimreiðin - 01.05.1960, Side 79

EIMREIÐIN
167
þroska og nokkurs náms, sem hér
hefur ætíð verið, þótt meiri liefði
Þurft að vera. Kunnug er sagan um
latínunám starfsfólks á Hólurn í
Hjaltadal. Prestaefnin þar voru á
hð Jóns biskups Ögmundssonar
ehki nieira skilin frá almenningi
en svo, að opineyrður starfsmaður
gat lært með þeim erfitt tungumál.
Snorri Sturluson var ekki fastar
harinn til bókar en svo, að rithöf-
nndurinn og stórbóndinn, Sturla
hórðarson bróðursonur hans, hefur
engu síður orð á verksviti hans og
fyrirsögnum um störf en fræði-
'nennsku hans og bókagerð. Birni
hónda á Skarðsá var litlu lakar séð
tyrir aðstöðu til ritstarfa en Arn-
gumi lærða og gustukabarninu frá
híallanda, Hjálmari Jónssyni síðar
1 Bólu reyndist fa^rt ólærðum
ntanni að halda til jafns við stúd-
entinn Ólaf frænda sinn um vit og
°rðfæri. Var þar þó við efnismann
eiga. Svona leysti utanbókar-
^ennsla stritandi sveitaheimila
ai hendi uppeldi mannvænlegra
unglinga um allt sammannlegt
nærfellt eða alveg á móti embættis-
,U;»nnaskólum.
hessi utanbókar lærdómur byggð-
lsr efalaust að mestu leyti á ljóða-
nami og á stuðluðu og myndríku
Vnmnilegu) máli þess hlutans, sem
. Sjást þess dæmi í laga-
fornum og jafnvel á orð-
höfunda.
j ABt það, sem hér er upptalið,
rendir til þess, að mjög muni mis-
jáðið að fleygja frá sér því stíl-
nragði,
sem í sjálfu sér var skóli,
C®a ntverka það með samflokk-
11,1 við ólíka hluti og taka upp
* mr var
iormálum
faeri forna
í þess stað, eða jafnframt því,
vandlærðan samsetning, sem það
er helzt um vitað að hann
skortir með öllu sum fegurðaratriði
framsetningar þeirrar, er hann vill
þoka úr sessi og sem hafa þyrfti af
heil bókasöfn við hendina ef nota
skyldi rétt með farinn, er auk þess
að meira leyti borinn fram af
óþroskuðum gelgjuskeiðsungling-
um en ráðnum og þroskuðum
mönnum og hlýtur sökum kerfis-
leysis síns að gera þyngri kröfur til
lesenda svo heild þeirra sem bóka-
notenda myndi frekar rofna en ann-
ars öllum til hinnar mestu óþurft-
ar.
Ég hygg að enginn geti með rök-
um dregið í efa niðurstöðu Þorgils
gjallanda um yndi hans af að slá
á Breið, enda hugsanlegt að þar sé
aðeins sagt frá einkaskemmtun
hans. En séu orð hans tekin, sem
dulmæli og fallizt á þá ráðningu,
sem hér var áður framborin úrskurð
um yfirburði starfs í þjónustu gagns
og granna, þá gengur sá lykill að
skrám margra gripahirzlna og mun
vera næsta líkur aðalinnihaldi allra
helztu siðalögmála heimsins og
reynast verulegur hluti þroskaðra
trúarbragða.
Heyskaparland listamennskunn-
ar kynni að reynast nokkru vand-
fundnara en Breið Þorgils gjall-
anda, manns, er kann að hafa horft
á máleínið út um vindauga heytóft-
ar sinnar, en þess teigs myndi hvað
orðlist snertir helzt að leita á sviði
ljóða reglubundinna, formfastra og
metanlegra Ijóða með útsýni spotta-
korn út úr eigin fangi. Þannig gerð
Ijóð veita að sönnu ekki mest und-