Uppeldi og menntun - 01.01.2002, Page 26

Samvinnunám
í Leikborg hafði talsvert verið reynt að koma á samvinnunámi en það er talið gefast
vel þegar verið er að kenna börnum með ólíka getu. Leikskólastjórinn talaði um að
það vantaði meiri kunnáttu í leikskólum í því að hafa getubreiða hópa saman. Hún
álítur að ef til vill hindri það samvinnu hve mikið sé ýtt undir einstaklingsviðhorf í
leikskólanum, „myndin pín, settu nafnið þitt á hana og settu hana í skúffuna þína".
Það er erfiðara að stjórna starfi í getubreiðum hópum en þegar börnin eru á svipuðu
getustigi og það getur verið freistandi að taka „sérþarfabarnið" út úr hópnum og láta
það fá sérverkefni.
Á einni deildinni hafði barnahópur það verkefni að skera grænmeti í salat handa
ölium deildum leikskólans. í hópnum voru fimm telpur og einn drengur, öll fjögurra
ára. Oll börnin voru á svipuðu getustigi nema Gulla sem er með mikið seinkaðan
þroska. Þau byrjuðu öll samverustundina með því að takast í hendur og fara saman
með samverustundarþuluna. En síðan fór Gulla að æfa grófhreyfingar frammi í sal
með þroskaþjálfanum. Gulla var afskaplega ánægð með það, en hún var ekki lengur
með í hópnum. Það hefði verið hægt að finna Gullu það hlutverk í salatgerðinni að
gæta salatskálarinnar sem grænmetið var sett í og leikskólakennarinn sagði mér að
oft sæti Gulla hjá þeim við borðið í einhverju þannig hlutverki eða þá að hún fengi
sérverkefni. Þetta eru auðvitað atriði sem þarf að meta hverju sinni og þá út frá hags-
munum barnsins. í þessu tilviki voru krakkarnir til dæmis með hnífa og ef til vill var
hættulegt fyrir Gullu að sitja við borðið.
Einstaklingskennsla
Áður hefur verið um það rætt hvort börn með fötlun eigi að fá einstaklingskennslu.
Stundum telur starfsfólkið það nauðsynlegt en það fer auðvitað eftir því hvað talið er
mikilvægast í kennslu barnsins. Þessar einstaklingskennslustundir voru oft vinsælar
hjá barninu, það er svo gott að fá óskipta athygli og væntumþykju. Aðrir telja að börn
læri mest og best af öðrum börnum og þá er auðvitað ekki rétt að vera með barnið
eitt og sér. Björg þroskaþjálfi segir t.d. að „það eigi engan rétt á sér" að hafa Sigrúnu
eina í samverustund. Leiðin sem farin er, fer auðvitað eftir barninu sjálfu, markmið-
um og aðstæðum og er matsatriði hverju sinni.
Samskipti og leikur
í heimsóknum mínum í leikskólana leitaðist ég við að veita samskiptum barnanna at-
hygli og greina þau. Hjá yngstu börnunum (tveggja til þriggja ára) voru samskiptin
stutt og tilviljanakennd. Þau sátu til dæmis fimm til sex saman við borð og voru að
leira en gáfu sig ekki mikið hvert að öðru. Samt virtist þeim þykja gott að vera í ná-
vist hvers annars. Stundum eltu þau hvert annað eða hlupu saman um gólfið og mér
fannst eins og um væri að ræða byrjun á leik. Þá var dæmigert á deildinni hjá tveggja
ára börnunum í Barnaborg, að færi einhver fullorðinn að sinna barni eða leika við
það, komu fleiri börn á vettvang. Mér sýndust yngstu börnin þurfa hjálp fullorðinna
til að leika sér. Með fleira starfsfólki hefði ef til vill verið hægt að vinna meira að sam-
skiptum tveggja eða þriggja barna.
24