Uppeldi og menntun - 01.01.2002, Page 218

HVAÐ TELJA UNGLINGARNIR SIG LÆRA?
Flokkur 3. Félagsleg færni
I þennan flokk falla svör sem lýsa færni í félagslegum samskiptum. Margir hafa lært
að hvetja og hrósa hver öðrum í leik og keppni:
H (handbolti): Já við hrósum ... og við hvetjum voðalega mikið hvert
annað, það er voðalega mikið sko ... og óskum til hamingju ef að sko það
er bæting eða eitthvað svoleiðis. Ef það gengur illa þá styðjum við ...
segjum ... það gengur bara betur næst og svoleiðis, bara ...
Mörgum áhugamálum fylgir sérstakur orðaforði:
B (hjólabretti): Bara ... við erum bara að tala um fullt af svona trikkum
bara ... til dæmis er eitt sem heitir Kikklift.
E (fótbolti): Já. Það er bara skýrt kerfi eins og við eigum kerfi sem heit-
ir „tveir hægri" og „einn vinstri og einn hægri", það verða bara allir að
vita hvaða kerfi það er og síðan gerum við það bara. Þá kallar leikstjór-
inn: „Það er miðjan ... kerfið" og þá stilla allir sér upp ...
Kröfur eru stundum gerðar um félagslegan þroska. Stúlka sem æfir sund nefnir t.d.
að með þeim æfi þroskaheft stúlka og að þau verði að taka tillit til hennar.
Svör í þessum flokki eru dæmigerð fyrir félagsmótun, þar sem ungiingarnir öðlast
félagslega færni og verða samtímis gildir meðlimir í áhugamálahópum.
Flokkur 4. Félagsskilningur/félagslegur vitþroski
Svör í þessum flokki einkennast af ígrundun og félagslegum skilningi. Tvær stúlkur
lýsa því hvernig má hafa áhrif með samræðum:
I (sund): Já ... og þjálfarinn, hann fór í burtu í eitt ár ... náttúrlega allir
þroskuðust rosalega mikið eða urðu svona gelgjur eða svona og hann
svo kom hann aftur og okkur fannst hann láta við okkur eins og við
værum enn þá svona krakkar, eða níu, tíu ára svo hérna ... svo tölum
við bara við hann og líka eitthvað það var líka einhver óánægja með æf-
ingarnar og svona og hann breytti því bara þannig að þetta er allt í lagi
eða mér finnst þetta bara fínt núna ...
E (fótholti): Þá bara, eins og í hálfleik ef það gengur mjög illa þá bara
náttúrulega reynum við að fá baráttu í þetta og bara reynum að skipu-
leggja þetta betur, tölum saman um livaða mistök við höfum gert í hálf-
leiknum og reynum að bæta það í seinni hálfleiknum og stundum tekst
það og stundum ekki.
... og piltur sem segist ætla að hætta í fótbolta og einbeita sér að frjálsum íþróttum:
216