Tímarit lögfræðinga - 01.01.1953, Blaðsíða 7

TÍMARIT LOGFRÆÐINGA
1. hefti, janúar 1953.
Gagnrýni dómsúrlausna.
Gagnrýni dómsúrlausna.
Hvert menningarþjóðfélag hlýtur að hafa stofnanir, sem
fengið er það hlutverk að veita úrlausn um ágreiningsefni
þegna sinna og um brot þeirra og viðurlög fyrir þau brot.
Þetta úrlausnarvald þykir bezt komið hjá stofnunum, sem
óháðar séu, eftir því sem unnt er, öðrum handhöfum ríkis-
valdsins. Og til mannaskipunar í stofnunum þessum, sem
almennt eru nefndar dómstólar, er vandað eftir föngum,
einkum til æðsta dómstólsins. Þangað eru valdir menn, sem
taldir eru meðal fremstu lögfræðinga ríkisins að þekkingu
á lögum landsins, vitsmunum, réttsýni, sjálfstæði og vamm-
leysi yfir höfuð. Með þessum hætti er reynt að tryggja lög-
mæta og réttláta niðurstöðu í hverju máli.
En svo er um dómendur í öllum dómstólum sem um aðra
dailðlega og ófullkomna menn, að þeim getur skjátlast. Og
svo er þess gætandi, að alloft er úrlausn þeirra mála, sem
fyrir dómendur eru lögð, svo ákaflega vafasöm, að vonlegt
er, að þeir líti ekki allir sömu augum á þau. Þess vegna má
ekki búast við því, að dómendur verði alltaf allir sammála.
Þetta kemur bæði fram með þeim hætti, að æðri dómstóll
raskar einatt þeirri niðurstöðu, sem óæðri dómstóll hefur
komizt að, og með þeim hætti, að dómendum æðsta dóm-
stólsins sýnist ekki öllum hið sama. Niðurstaða meiri hlut-
ans verður þá dómur í því máli. En þeim, sem í minni hluta
verða, er þá skylt eða heimilt, allt eftir ákvæðum laga þar
um, að láta birta ágreiningsatkvæði sín. Sjálfsagt má telja
þessa tilhögun hafa sína kosti og ókosti. Dómari, sem
stendur algerlega á öndverðum meiði við meirihluta starfs-