Tímarit lögfræðinga - 01.01.1953, Page 28
22
Tímarit lögfrœöinga
Dómur sakadómara er birtur í XIV. bindi hæstaréttar-
dóma bls. 242—244.
Dómi sakadómara var skotið til hæstaréttar eftir kröfu
inna dæmdu. Þar var kveðinn upp dómur í málinu 9. júní
1943. Urðu dómendur hæstaréttar ósammála um niður-
stöðu að nokkru leyti. Meiri hlutann skipuðu þeir hrd. dr.
Þórður Eyjólfsson og prófessor Isleifur Árnason, en í
minnihluta var hrd. Gizur Bergsteinsson.
Varðandi ákæru um brot 1. gr. laga nr. 127/1941 voru
hvorirtveggja sammála um það, að enginn þeirra dóm-
felldu liefðu gerzt sekir við ákvæði hennar. Meiri hlutinn
sýknaði þá R og S um þetta atriði þegar af þeirri ástæðu,
að L einn ætti að svara til sakar, ef um sök væri að tefla,
því að hann einn bæri höfundarábyrgð að því leyti. En
minnihlutinn gerði ekki þenna greinarmun, heldur sýknar
alla ina dómfelldu, að því er virðist, af sömu rökum, þeim,
að útgáfa bókarinnar sé ekki svo vaxin, að við 1. gr. laga
1941 varði. Allir eru dómendur sammála um það, að ákvæði
1, gr. laga 1941 brjóti ekki bág við ákvæði stjórnarskrár-
innar um prentfrelsi. Meiri hlutinn rekur það efni að vísu
ekki sérstaklega, en ekki virðist vafi á því, að hann hafi
haft þessa skoðun. Minnihlutinn talar ekki heldur sérstak-
lega um 1. gr. að þessu leyti, en telur hana samþýðanlega
áicvæðum stjórnarskrárinnar með sama hætti sem ákvæði
2. gr.
En um 2. gr. fer livor liluti dómenda sína leið. Meiri hlu't-
inn skírskotar til þess álits kunnáttumanna, að Hrafn-
kelssaga sé skráð fyrir 1400, og að inir ákærðu hafi því
orðið að gera ráð fyrir því, að 2. gr. laga 1941 tæki til
útgáfu hennar.
En svo ræðir meiri hlutinn það, hvort ákvæði 2. gr. laga
1941 megi samþýða 68. (nú 72.) gr. stjórnarskrárinnar.
Bann þessarar greinar stjórnarskrárinnar um ritskoðun
og aðrar tálmanir fyrir prentfrelsi girðir ekki fyrir það,
að höfundum og staðgöngumönnum þeirra sé áskilinn til-
tekinn tíma réttur til ákvörðunar um útgáfu þeirra. Eru