Tímarit lögfræðinga - 01.01.1953, Blaðsíða 30

24
Tímarit lögfrœOinga
Minni hluti hæstaréttar telur að ákvæði 2. gr. laga 1941
fari ekki í bága við ríkjandi stjórnarskrá um prentfrelsi.
Röksemdir minnihlutans fyrir áliti hans eru í aðalatriðum
þessar:
a) Takmark löggjafans með ákvæðum laga nr. 127/1941
er það, að almenningur fái fornritin í góðum útgáfum og
svo lítið breytt sem unnt er. Ákvæðum handhafa ríkisvalds
um það, hverjum slíuli falið að gefa þau út, verði því ekki
jafnað til ritskoðunar og áþektra tálmana, sem fram-
kvæmdar eru áður en rit eru prentuð og miða að því, að
fyrir sjónir almennings komist ekki ákveðnar skoðanir,
sem valdhafar telja sér skaðsamlegar, en slíkar athafnir
banni 68. gr. stjórnarskrárinnar. Þessi túlkun á 68. gr. er
vitanlega rétt, svo langt sem hún nær: En bann hennar við
„öðrum tálmunum" fyrir prentfrelsi tekur eigi til einolc-
unar rílóisins og þar með banns við birtingu rita almennt
frá tilteknu fímabili, að áliti minnihlutans.
b) Minnihlutinn segir, að lög 1941 bjóði ekki ritskoðun,
sem ekki heldur hafi átt sér stað í sambandi við útgáfu
Hrafnkelssögu, heldur kveði einungis á um þau viðurlög,
sem beita skal, eftir að brot gegn þeim hefur verið framið,
og sé þessum lögum því eins háttað og mörgum öðrum lög-
um, er leggja viðurlög við ólögmætri birtingu rita án leyfis
þeirra, sem útgáfuréttinn eiga, sbr. lög nr. 13 1905, birt-
ingu meiðyrðarita, sbr. ákvæði hegningarlaganna, o. s. frv.
Séu þau ákvæði í samræmi við 68. gr. stjórnarskrárinnar,
enda feli nefnd grein stjórnarskrárinnar almenna löggjaf-
anum með þessum hætti að setja lög um ábyrgð manna á
prentuðu máli.
Það véfengir enginn, að almenna löggjafanum sé heimilt
að setja lög um ábyrgð manna á prentuðu máli. Og enginn
véfengir það heldur, að almenna löggjafanum sé heimilt
að veita höfundi og staðgöngumönnum hans rétt á hugverki
tiltekinn tíma og vernd þessa réttar. Þessi vernd er veitt
velfengnum réttindum einstakra manna með viðeigandi
viðurlögum vegna brota á réttinum. Og það er ekki heldur
véfengt, að almenna löggjafanum sé heimilt að ákveða við-