Tímarit lögfræðinga - 01.10.1953, Blaðsíða 5

Tímarit lögfræöinga
135
ar að skilja. Með öðrum orðum, að þeir þurfi ekki og eigi
ekki að gefa frekari skýringar á dómi sínum eftir á eða
veita andsvör annarri gagnrýni fræðimanna. Ástæðan til
þessarar afstöðu dómara er fyrst og fremst sú, að mikil
hætta er almennt á því, að það yrði virðingu dómstólsins
til hnekkis og skapaði enn frekari ókyrrð um hann, ef
dómendurnir ættu eftir á í meira eða minna langvinnum
og eftir atvikum áköfum orðræðum eða ritdeilum við
fræðimenn út af skilningi eða skýringu á uppkveðnum
dómi. Þegar um fjölskipaðan dóm er að ræða, geta og
komið til ágreiningsatkvæði og þá væri vel hugsanlegt, ef
nefndur eftirleikur tíðkaðist, að dómarar meiri og minni
hluta teldu sig þurfa að halda uppi svörum fyrir sinn mál-
stað og lentu þannig í opinberum deilum innbyrðis. Væri
slíkt auðvitað með öllu ótækt. Þar að auki mundu slíkar
eftirfarandi orðræður og ritdeilur taka óhæfilega mikinn
tíma og valda á annan hátt aukinni fyrirhöfn þeim dóm-
urum, sem hafa uppkvaðningu dóma að aðalstarfi og eru
þegar mjög störfum hlaðnir.
Það er þó hugsanlegt, að einstaka sinnum teljist svo
mikið í húfi, að dómara sé rétt að bregða af þessari reglu
og gefa frekari skýringu á sjónarmiðum sínum. Ég hef
nú á síðustu árum séð þess örfá dæmi í erlendum fræði-
ritum, að þarlendir dómarar hafa birt stutta athugasemd
til andsvara gagnrýni mikilsmetinna fræðimanna á dóm-
um þeirra. En víst er um það, að vandi mun vera að taka
upp slíka háttu, svo að vel sé.
Nú kunna einhverjir að segja, að auðvelt sé að ráða
úr umræddum vandkvæðum. Dómarinn þurfi aðcins að
semja dóm sinn þannig, að allir skilji, hvaða rök liggi
til niðurstöðu hans og fræðimaðurinn síðan að vinna verk
sitt vel og samvizkusamlega. Þegar nánar er að gáð, er
ég þó ekki viss um, að þetta sé í framkvæmd eins auðvelt
viðfangs og það kann að virðast við fyrstu sýn. Bæði dóm-
ari og fræðimaður þurfa margs að gæta í starfi sínu og
ýmsar torfærur verða á leið hvors um sig.
Ef fyrst er litið til aðstöðu dómarans, þá ber honum