Tímarit lögfræðinga - 01.10.1953, Blaðsíða 14

204
Járniö á Dynshógafjöru og málafcrli um það.
var það hlaðið farmi frá Bandaríkjunum til Bretlands og í
skipalest. Farmurinn var bifreiðar svo og ca. 6000 tonn af
hrájárni (pig iron). Skipalestin varð fyrir ái'ásum og
dreifðist. E/s Persier varð viðskila við hana, og fór „sinna
eigin ferða“. En þá bar það til hinn 28/2 1941, að skipið
strandaði á Kötlutanga, rétt við Blautukvíslarós. Trygg-
ingarfélag skips og farms samdi við Skipaútgerð ríkisins
um björgun. Iíún gekk erfiðlega og tókst ekki, fyrr en
bifreiðum þeim, sem skipið var með, hafði verið komið á
land við erfiðar aðstæður og ca. 5000 tonnum af járninu
vai’pað í sjóinn, enda þótti ekki svara kostnaði að lcoma
járninu á land.
E/s Persier komst síðan til Reykjavíkur með aðstoð
björgunarskipsins. Um björgun þessa urðu málaferli, sem
lauk með dómi hæstaréttar uppkv. 3. marz 1943 sbr. Hrd.
XIV., bls. 76.
I sambandi við hann má geta þess, að brezka ríkið mun
hafa verið eigandi að hluta farmsins, bifreiðunum, og neit-
aði hún að beygja sig fyrir íslenzkum dómi varðandi
björgun á honum. Skilst mér, að sú afstaða eigi rót sína
að rekja til þess sjónarmiðs, sem lengi var ríkjandi í Bret-
landi, að krúnan sé ekki háð dómsvaldi brezka ríkisins og
því síður erlendu dómsvaldi. Samningar tókust þó um
þennan þátt málsins.
En um hinn hlutann gekk hæstaréttardómurinn. Að hon-
um gengnum fór framvenjuleg sjótjónsniðurjöfnuní Lond-
on, og greiddu vátryggjendur þeir, sem hlut áttu að máli,
í samræmi við hana. Um járnið varð niðurstaðan sú, að
það var talið einskis virði. Sá hluti þess, sem í skipinu var,
er það kom hingað til Reykjavíkur (ca 1000 tonn), var
metinn hér á kr. 75.00 tonn og þá miðað við, eins og mats-
menn orða það: „verð, sem það er seljanlegt hér úr skip-
inu“. Má ætla, að þessi hluti járnsins hafi verið talinn á
þessu verði, er niðurjafnað var. Samkvæmt íslenzkum og,
að ég ætla, brezkum reglum, eignast vátryggjandi í þessu
sambandi sama rétt og vátryggður átti. Niðurjöfnun tjóns-
ins hafði það í för með sér, að það tilkall til járnsins, í