Tímarit lögfræðinga - 01.10.1953, Qupperneq 36

226
Slcotlulœkningar í íslenzkum lögum.
Einar Arnórsson:
Skottulækningar í íslenzkum lögum.
I. Sögiulrög.
A. Grágás.
1 öðru aðalhandriti inna fornu lýðrýkislaga Islands,
Konungsbók, segir svo: „Ef maðr brennir mann eöa nemr
manni blóö til lieilindis honum, olc hvatki sem maðr gerir
til heilindis ö'ðrum manni, svá at hann vildi, at hinn fengi
bót af, en eigi vanheilsu, olc varðar þeim þat eigi við lög,
er lælcna vildi mann, þótt Jiinn fái bana af eða sJcaða",
Grágás II. 384.
Blóðtaka og bruni eru sérstaklega nefnd læknisráð. Og
mun af því mega ráða, að þau hafi tíðust verið og bezt
þekkt. En svo eru önnur læknisráð greind í einu lagi. Þau
eru öll lýst vítalaus, ef þau eru í lækningaskyni við höfð,
svo að sá, sem lækna vill, verður vítalaus, jafnvel þótt sá,
sem lækna skyldi, fái af bana eða skaða. En búast mátti
við því, að sá, sem læknisráðin framkvæmdi, yrði sakaður
um sérstakan klaufaskap eða gáleysi í læknisaðgerð sinni,
eða jafnvel að aðgerðin hefði alls ekki verið framkvæmd
í lækningaskyni, heldur til þess að vinna manni mein. Þá
mun sakaráberi hafa átt að sanna áburð sinn með sama
hætti og segir um þann, sem sakaði mann um illvilja, er
voðaverk Iiafði unnið, enda mátti telja læknisaðgerð til
þeirra verka, er til skynsemdar og þarfinda horfðu, ef
tjón varð af. Sakaráberi mun þá hafa átt að sanna það
með kviðburði níu nábúa, að aðili hefði framkvæmt að-
gerðina, t. d. tekið manni blóð, og að sá eða sá skaði hefði
orðiö af. En inn sakaði hefur þá átt að kveðja fimm af
kviðmönnum bjai'gkviðar um það, að hann hafi framkvæmt
aðgerðina hinum til heilsu, og ef til vill líka um það, að