Tímarit lögfræðinga - 01.07.1973, Page 72

Ávíð
og dreif
HAFRÉTTARRÁÐSTEFNA
SAMEINUÐU ÞJÓÐANNA
Ráðgert er nú, að skipulagning hafréttarráðstefnu Sameinuðu þjóðanna
verði tekin til meðferðar á tveggja vikna fundi í New York nú í haust,
en síðan hefjist ráðstefnan sjálf í Santiago í Chile í aprílmánuði næsta ár.
Tímarit lögfræðinga hefir beðið Hans G. Andersen, formann íslenzku sendi-
nefndarinnar á fundum undirbúningsnefndar ráðstefnunnar að skýra frá því
í stuttu máli, hvernig staðan í nefndinni er nú. Fer frásögn hans hér á eftir:
Undirbúningsnefnd hafréttarráðstefnunnar lauk 5. fundi sínum í byrjun
aprfl s.l. í New York. Mikið starf hefir þegar verið unnið í nefndinni til að
undirbúa textatillögur fyrir hafréttarráðstefnuna sjálfa. Er unnið að undir-
búningi hinna 25 málaflokka, sem fyrir ráðstefnuna verða lagðir. Hafa mál
skýrzt mjög mikið, þótt seint gangi að semja tillögurnar sjálfar. Veldur því
fyrst og fremst, að engar atkvæðagreiðslur fara fram í undirbúningsnefnd-
inni, heldur er reynt að ná almennu samkomulagi um niðurstöður. Er það
auðvitað seinvirk aðferð og varla við öðru að búast en grundvallarágrein-
ingur verði um nokkur höfuðatriði, einkum um víðáttu fiskveiðilögsögu, um-
ferð um sund og réttindi landluktra ríkja. Þá er þess og að gæta, að hags-
munir ríkja eru svo mismunandi, að erfitt er að spá um stuðning við hinar
ýmsu tillögur, þegar á hólminn kemur. Þá reynir hver að tryggja þá hagsmuni,
sem hann leggur mest upp úr, e. t. v. með því að fórna minni hagsmunum.
Má gera ráð fyrir ýmsum víxlsporum af þvf tagi. Nefna má til dæmis, að
hugsanlegt er, að ríki, sem ekki styðja kröfur um útfærslu lögsögu einstakra
ríkja, fái stuðning úr óvæntri átt. Er þar átt við ríki, sem eiga engan eða
takmarkaðan aðgang að sjó, eru ,,landlukt“ eða ,,grunnlukt“. Þau geta e. t. v.
ráðið yfir rúmlega 30 atkvæðum og gætu snúizt á þá sveif að stuðla með
slíkri samvinnu að því, að hið alþjóðlega hafsbotnssvæði verði sem stærst
og stjórn þess sem valdamest.
Á þessu stigi málsins er líklegt, að fundur undirþúningsnefndarinnar í
Genf í sumar, sem ráðgert er að verði hinn síðasti, muni ganga frá sam-
ræmdum textum um ýmis atriði, en að um önnur verði gengið frá mismun-
andi textum, sem allir yrðu lagðir fyrir ráðstefnuna.
Með þessum fyrirvörum virðist í stuttu máli mega flokka höfuðviðfangs-
efnin og stöðu í þeim þannig:
70