Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Blaðsíða 13

Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Blaðsíða 13
verðákvæði gagnkvæmra samninga oft verið leiðrétt, en þá yfirleitt til hækkunar. Sjá t.d. H 1983 1179 (Tangalóð) og H 1955 691 (Laxagata).21 Til þess að afslætti verði beitt, þarf ákveðnum „tæknilegum“ skilyrðum að vera fullnægt, a.m.k. ef svo er litið á, að ákvörðun afsláttar byggi á nákvæmum útreikningi: Eigin greiðsla þess, sem afsláttar krefst, þarf að vera skiptileg, eins og er með peningagreiðslur. Til staðar þarf að vera vanefnd, sem rýrir gagngreiðsluna, eins og þegar um galla og vanheimild er að ræða. Það á hins vegar ekki við um greiðsludrátt almennt séð, sbr. þó það, sem áður segir um drátt á afhendingu eða úrbótum á leiguhúsnæði. Hægt þarf að vera að meta gagngreiðsluna þannig, að mismunandi niðurstaða fáist, annars vegar eins og gagngreiðslan er með galla og hins vegar eins og hún er án galla. Mat á hinu síðastnefnda getur oft verið erfitt, og þá alveg sérstaklega í fasteignakaupum, eins og nánar verður rakið síðar. Kostir afsláttar sem vanefndaúrræðis lýsa sér helst í því, að vanefnd sú, sem heimilar beitingu úrræðisins, þarf ekki að vera veruleg. Er þá ekki litið á verðrýrnunina sem forsendu eða ákvörðunarástæðu fyrir kaupunum, heldur einungis fyrir kaupverðinu.22 Um forsendusjónarmið í íslenskum dómum sjá annars vegar H 1947 518 (Spítalastígur) og hins vegar H 1990 506 (Breiða- bakki). Af þessu leiðir, að um er að ræða rýmri skilyrði til þess að krefjast afsláttar heldur en skaðabóta. Þó er rétt að hafa í huga, að mjög smávægileg verðmætisrýrnun (ba|atellig) kemur ekki til álita, þ.e. getur ekki verið grundvöllur afsláttar. A það sérstaklega við í fasteignakaupum.23 Sá, sem krefst afsláttar, þarf ekki að sanna sök á viðsemjanda sinn. Hægt er að krefjast afsláttar í tilefni galla á söluhlut, þótt seljandinn hafi ekki vitað um gallann.24 Sjá t.d. H 1989 199 (Valtaradómur) og sératkvæði í H 1993 132 (Akranes). í H 1996, 29. febrúar í málinu nr. 311/1994 (Honda Accord) segir m.a. svo: „Verður þannig að byggja á því, að akstur bifreiðarinnar hafi sem þessu nemur í reynd verið meiri en þeir 84.000 kílómetrar, sem greint var frá í afsali stefnda til áfrýjanda. Af þessari ástæðu og með vísan til 1. mgr. 42. gr. laga nr. 39/1922 um lausafjárkaup á áfrýjandi rétt til afsláttar af kaupverðinu án tillits til þess, hvort stefnda mátti vera kunnugt um þessi atvik“. Einnig í þessu tilliti er heimildin til þess að krefjast afsláttar rýmri, heldur en heimildin til að krefjast skaðabóta. Það er hagstæðara fyrir kaupanda að krefjast afsláttar heldur en riftunar, ef kaupandi vill halda söluhlut þrátt fyrir galla þann, sem á hlutnum er. Þá er það 21 Sjá um það efni nánar Þorgeir Örlygsson: „Lögfesting almennrar ógildingarreglu í III. kafla laga nr. 7/1936“, Tímarit lögfræðinga, 2. hefti 1986, bls. 102 o.áfr. 22 Anders Vinding Kruse: Ejendomsk0b, bls. 124 og 131 og sami höfundur: Kdbsretten, bls. 20. 23 Bernhard Gomard: Obligationsret, 1. del, bls. 166-167 og Obligationsret, 2. del, bls. 131; Anders Vinding Kruse: Köbsretten, bls. 76 og 124; Henry Ussing: Köb, bls. 130; Carl Jacob Amholm: Almindelig Obligasjonsrett. bls. 289. 24 Bernhard Gomard: Obligationsret, 2. del, bls. 130. 163
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.