Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Síða 29

UfR 1987. 966 (V). Fasteign var seld á 855.000 krónur, en viðgerðar-
kostnaður vegna ólöglegs rafbúnaðar fasteignarinnar nam kr. 7.000. Afsláttar-
kröfu kaupanda var hafnað. UfR 1987. 967 (V) Kaupverð fasteignar var
475.000 krónur, en kostnaður við að gera við sprungur, sem talið var, að ekki
myndu aukast, nam 7.000 krónum. Kröfu kaupanda um afslátt var hafnað. UfR
1986. 853 (H). Um var að ræða sölu á atvinnuhúsnæði, og var kaupverðið
6.000.000 krónur. Galli kom fram á þaki húsnæðisins, og var viðgerðar-
kostnaður 75.000 krónur. Talið var, að hér væri ekki um galla að ræða, og var
afsláttarkröfu kaupanda hafnað. UfR 1987. 434 (H). í því máli var söluverð
fasteignar 570.000 krónur. Veittur var afsláttur upp á kr. 35.000, þ.e. 6.1%.
Rökin voru e.t.v. þau, að galli væri augljós, húsið var sex ára þegar málið var
höfðað og viðgerð var nauðsynleg.
Ur íslenskri dómaframkvæmd má finna dæmi þess, að dómstólar hafi dæmt
afslátt í fasteignakaupum, þótt fjárhæð afsláttarins hafi verið mjög lág
samanborið við kaupverðið, sbr. H 1983 2148 (Bjarg við Seljalandsveg). í því
máli höfðu kaup verið gerð um fasteign árið 1975, og var kaupverðið 7.000.000
g. krónur (70.000 nýkrónur). Ymsir gallar komu fram, og samkvæmt matsgerð,
sem dagsett var 7. ágúst 1975, nam heildarkostnaður við úrbætur 303.000
krónum (3.030). Héraðsdómur, sem gekk á árinu 1981 og skipaður var sér-
fróðum meðdómsmönnum, taldi matsgerðina gallaða, og yrði hún ekki lögð til
grundvallar dómi, en dæmdi 2.620 krónur í skaðabætur vegna galla á raflögn.
Hæstiréttur féllst á það, að matsgerðin yrði ekki lögð til grundvallar dómi, og
dæmdi kaupandanum 2.500 krónur í afslátt vegna galla á raflögn, þ.e. 3.57% af
kaupverði. Sjá einnig til athugunar H 1993 839 (Safamýri), H 1994 1421
(Langamýri), H 1994 2255 (Fannafold) og H 1995 1136 (Bólstaðarhlíð).
7.2 Um annmarka afsláttarheimildarinnar í fasteignakaupum
Þegar rætt er um það, að ákveðnir annmarkar geti verið því samfara að beita
afsláttarheimildinni í fasteignakaupum, er einkum litið til eftirtalinna atriða:
I fyrsta lagi má á það benda, að ákvörðun þess, hvenær fasteign er haldin
galla og hvenær ekki, getur verið háð mikilli óvissu, og hefur það að sjálfsögðu
áhrif á umræður um beitingu afsláttar sem vanefndaúrræðis. Um getur verið að
ræða ýmis konar minni háttar frávik í gæðum, sem erfitt er að flokka beinlínis
undir galla í kauparéttarlegum skilningi. Að sama skapi er þá erfitt að
viðurkenna heimild til afsláttar í tilefni slíkra frávika. Það sem einum þykir
galli, telur annar, að ekki sé galli.58 Þótt viðurkennt sé, að þetta sjónarmið eigi
nokkuð til síns máls, hefur það þó ekki verið talið leiða til þess, að afsláttar-
úrræðinu verði hafnað fyrir þessa sök eina í fasteignakaupum.59
I öðru lagi er til þeirrar staðreyndar að líta, sem er öllu þýðingarmeiri, að sala
fasteignar er sjaldnast liður í atvinnustarfsemi seljanda eins og tíðast er í
58 Anders Vinding Kruse: Ejendomsk0b, bls. 125: Henriette Christie L0ken, bls. 48.
59 Anders Vinding Kruse: Ejendomsköb, bls. 125.
179