Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Qupperneq 44

Ástæða þess, að hér er tekið til umfjöllunar frumvarp til danskra réttarfarslaga
frá 1877 er sú, að í 6. kafla frumvarpsins eru ítarleg ákvæði um efni og umfang
málflutningsumboðs í einstaka atriðum. Reglur þessar komu hins vegar ekki
fram í frumvarpinu frá 1899 og er ekki að finna í lögunum nr. 90 frá 1916, þar
sem ekki þótti vera þörf á þeim reglum.12 Hins vegar er talið í dönskum rétti,
að reglur KU 1877 hafi mikla þýðingu við túlkun á efni og umfangi heimilda
málflutningsumboðsmanns. Auk þess þykja þær samræmast vel almennum
viðhorfum manna um hversu víðtækt umboð lögmanns eigi að vera.13 Af þeim
sökum þykir rétt að gera hér í stuttu máli grein fyrir meginefni frumvaipsins, að
því er varðar umfang málflutningsumboðs, en í því sambandi koma aðallega
þrjár greinar þess til skoðunar.
í 62. gr. segir, að umboð til að flytja mál fyrir dómi veiti umboðsmanninum
rétt til þess að framkvæma allar þær aðgerðir, sem nauðsynlegar eru til reksturs
málsins, þar með talið að andmæla kröfum gagnaðila. Þannig feli umboðið í sér
heimild til að viðurkenna kröfur gagnaðila, veita eftirgjöf eða ívilnanir, færa
fram mótmæli og leggja fram sönnunargögn, krefjast fresta, fella mál niður, láta
ógert að sækja þing í því eða tjá sig þar.
í upphafi 63. gr. er tiltekið, að í málflutningsumboði felist ekki rýmri
heimildir en áður er sagt. Þannig felist ekki í umboðinu heimild til að áfrýja
máli. Hins vegar sé málflutningsumboðsmanni heimilt að krefjast endur-
upptöku málsins fyrir sama dómstóli. Þá felist ekki í umboðinu heimild til að
gera aðför samkvæmt dóminum, krefjast greiðslu á dæmdri fjárhæð eða til að
krefjast kyrrsetningar, lögbanns eða annaixa tryggingaráðstafana. Því síður
felist í umboðinu heimild til að sætta málið eða leggja það í gerð. Ekki virðist
gerður greinarmunur á heimildum umboðsmanns til þess að ráðstafa hags-
munum umbjóðanda síns fyrir dómi, eftir því hvort umboðsmaðurinn er
lögmaður eða annars konar málflutningsumboðsmaður.
I 64. gr. er fjallað um umboð málflutningsumboðsmanns í öðru tilliti en við
rekstur dómsmáls. Segir þar, að það ráðist af atvikum og eðli máls, hversu langt
umboðið nær. Umboð til að krefjast aðfarar feli þannig í sér nauðsynlegar
heimildir til að veita viðtöku fjárnámsandlaginu, gera ráðstafanir um meðferð
þess og geymslu, krefjast nauðungarsölu, samþykkja uppboðsskilmála, veita
viðtöku uppboðsandvirði fyrir hönd aðilans og einnig til að taka við greiðslu,
sem innt er af hendi við fjárnámsgerð. Þá segir, að umboð til að gæta hagsmuna
aðila við skipti feli í sér heimild til að gefa yfirlýsingar, sem nauðsynlegar eru,
jafnvel þótt þær feli í sér eftirgjöf réttinda, svo sem að greiða atkvæði um
nauðasamningsfrumvarp eða samþykkja sölu eignar á frjálsum markaði.
Umboð til að mæta við kyrrsetningu feli í sér heimild til að framkvæma allar
12 Hurwitz og Gomard: Tvistemál, bls. 106.
13 Um þetta má meðal annars vísa til Gomard: Civilprocessen, bls. 244, Pedersen:
Indledning til sagfprergerningen I., bls. 87, Hurwitz og Gornard: Tvistemál, bls. 106, von
Eyben: Processfuldmagt, bls. 77 og Munch-Pedersen: Den danske Retspleje II., bls. 69.
194