Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Side 65

að fella mál niður.58 Jafnframt rná af dóminum leiða, að sé niðurfelling máls að
ófyrirsynju, geti málflutningsumboðsmaður bakað sér bótaskyldu gagnvart
skjólstæðingi sínum. Til dæmis má nefna, að víxill sá, sem ekki var afsagður,
hafi ekki þarfnast afsagnar, til þess að hafa mætti uppi kröfur á hendur stefnda.
Einnig getur bótaskylda lögmannsins hafa stofnast áður vegna þeirra atvika,
sem leiddu til þess að réttast var að fella málið niður, en ekki skal það rætt hér.
Hér er gert ráð fyrir niðurfellingu máls í heild. Með sama hætti verður að ætla
sé fleirum stefnt, að málflytjanda sé heimilt að falla frá kröfum á hendur einum
eða fleiri stefndu, en halda máli áfram að öðru leyti á hendur hinum. Samkvæmt
þessu myndi dómari ekki gæta sjálfkrafa að umboði lögmanns til niðurfellingar
rnáls, eða til þess að falla frá kröfum á hendur einstökum aðiljum.
I „Kommissionsudkastet af 1877“ er með sama hætti gert ráð fyrir því, að
innan ramma málflutningsumboðs felist heimild til að fella mál niður. í sam-
ræmi við það er talið í dönskum rétti, að niðurfelling máls felist í umboðinu.59
Sama regla gildir í norskum rétti, sbr. 2. mgr. 47. gr. norsku réttarfarslaganna,
og einnig í sænskum rétti, sbr. 14. gr. XXII. kafla sænsku réttarfarslaganna.
3.2.7 Áfrýjun
Almennt er talið, að málflutningsumboðsmaður, sem fengið hefur heimild til
flutnings máls í fyrir héraðsdómi, hafi ekki heimild til að áfrýja dómi héraðs-
dóms til Hæstaréttar.60 I dómasafni Hæstaréttar er þó ekki að sjá, að nokkru
sinni hafi reynt á þetta álitaefni beinlínis, en allmargir hæstaréttardómar hafa
gengið um umboðsskort málflutningsumboðsmanns, að því er varðar viðtöku
áfrýjunarstefnu.
Grundvöllur þessarar reglu má teljast sá, að málflutningsumboð er venjulega
aðeins veitt vegna flutnings eins tiltekins máls fyrir tilteknum dómstóli.61 Um
það má vísa til H 1964 34, sem áður var nefndur, en þar var ekki talið gegn
mótmælum lögmannsins M, að hann hefði haft til þess umboð að koma fram í
málinu fyrir hönd R, enda þótt hann hefði haft það í öðru máli, sem R rak gegn
F nokkru áður. Umboð málflutningsumboðsmanns fellur niður við uppkvaðn-
ingu dóms í því rnáli, sem flutt var í umboði umbjóðanda. Ef umbjóðandi óskar
þess, að málflutningumboðsmaður flytji mál hans einnig fyrir Hæstarétti, þarf
hann að veita honum umboð til þess sérstaklega. Þó verður að hafa í huga, að
gagnvart Hæstarétti gildir sú regla, lrkt og fyrir héraðsdómi, að sæki lögmaður
þing fyrir aðila, telst hann hafa til þess umboð, nema annað sé sannað, sbr. 1.
mgr. 4. gr. MFL. Lögmaður, sem mætir á dómþingi og lýsir því yfir, að hann sé
mættur til að þingfesta mál í umboði áfrýjanda, verður því ekki inntur eftir
skriflegu umboði til áfrýjunar. Samkvæmt áðursögðu þyrftu hins vegar aðrir
59 Gomard: Civilprocessen, bls. 245.
60 Þór Vilhjálmsson: Réttarfar II., bls. 45 og Einar Amórsson og Theodór B. Líndal:
Réttarfar I. hefti, bls. 111.
61 Markús Sigurbjömsson: Einkamálaréttarfar. bls. 126.
215