Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Side 76

uppfylltum, heimilt að gera nauðsynlegar ráðstafanir til að firra aðila réttar-
spjöllum.
I öðru lagi geyma MFL reglur um fulltrúa lögmanna. Lögmönnum er heimilt
að ráða til sín fulltrúa, sem hafa lokið embættisprófi í lögum við Háskóla
Islands og náð tuttugu og eins árs aldri, eru lögráða og hafa forræði fjár síns,
sbr. 3. gr. MFL. I stað embættisprófs getur þó komið sambærilegt próf við
annan háskóla, enda hafi hlutaðeigandi næga þekkingu á íslenskum lögum.
Samkvæmt ákvæðinu á lögmaður að tilkynna um ráðningu fulltrúa þeim
dómstóli, sem í hlut á, en með þessu orðalagi er sennilega átt við, að nægilegt
sé, að lögmaðurinn tilkynni þetta héraðsdómstólnum í umdæminu, þar sem
hann hefur skrifstofu.96 Af orðalagi 2. mgr. 12. gr. annars vegar, og 3. mgr. 18.
gr. hins vegar, má ráða að mismunandi reglur gildi um aðgerðir, sem heimilt er
að fela fulltrúa, eftir því hvort fulltrúinn starfar hjá héraðsdóms- eða
hæstaréttarlögmanni. í 2. mgr. 12. gr. MFL virðist tæmandi talið, hvaða verk
fulltrúi getur annast í skjóli málflutningsumboðs hæstaréttarlögmanns. Segir
þar, að sé mál skriflega flutt eða lögmaðurinn getur ekki sótt þing sjálfur sakir
skyndilegra nauðsynja, sé honum heimilt að senda fulltrúa sinn í sinn stað til að
taka frest eða leggja fram skjöl. Samkvæmt 3. mgr. 18. gr. getur hins vegar
fulltrúi héraðsdómslögmanns sótt dómþing og gert þar allt það, sem annars
fellur innan málflutningsumboðs lögmannsins, sbr. 3. mgr. 18. gr.97 Fulltrúa
héraðsdómslögmanns er þó ekki heimilt að flytja munnlega málflutningsræðu
fyrir héraðsdómi á þeim svæðum, sem sérréttindi lögmanna taka til, nema það
sé þáttur í prófraun til að öðlast málflutningsréttindi.98 Fráleitt hlýtur að teljast
að greina svo milli heimilda fulltrúa, eftir því hvort hann starfar hjá
héraðsdóms- eða hæstaréttarlögmanni. Eðlilegra virðist því að skýra tilgreind
ákvæði svo, að reglur um það, hvenær megi fela fulltrúa tiltekin verk, séu
mismunandi eftir því hvort mál er rekið fyrir héraðsdómi eða Hæstarétti. Því
séu heimildir fulltrúa hæstaréttarlögmanns fyrir héraðsdómi þær sömu og gilda
um heimildir fulltrúa héraðsdómslögmanns fyrir héraðsdómi. Flytji héraðs-
dómslögmaður hins vegar mál fyrir Hæstarétti samkvæmt undantekningarreglu
2. mgr. 9. gr. MFL, gildi 2. mgr. 18. gr. MFL um heimildir fulltrúa hans fyrir
Hæstarétti. Að öðru leyti greina MFL ekki takmarkanir á því, í hverju tilliti
fulltrúar lögmanna geta komið fram af þeirra hálfu.
Ráðstafanir, sem fulltrúi gerir í starfi sínu sem starfsmaður lögmanns, eru
bindandi fyrir lögmann og skjólstæðing hans.99
H 1946 375
Lögmaðurinn M, fyrir hönd H, krafðist þess fyrir borgarfógeta í Reykjavík, að
96 Markús Sigurbjömsson: Einkamálaréttarfar. bls. 122.
97 Þór Vilhjálmsson: Réttarfar II.. bls. 49.
98 Markús Sigurbjömsson: Einkamálaréttarfar, bls. 122 og Einar Amórsson og Theodór
B. Líndal: Réttarfar I. hefti, bls. 115.
99 Einar Amórsson og Theodór B. Líndal: Réttarfar I. hefti, bls. 114.
226