Árbók Háskóla Íslands

Ukioqatigiit

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1929, Qupperneq 100

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1929, Qupperneq 100
100 pláneturnar og öll hin tunglin. En þar hefir aðdráttaráhrif- anna líka langminnst gætt og því hafa þau tungt farið að geta snúizt i öfuga átt við hin tunglin En flöturinn og áltin, sem sólkerfið nú snýst í, hefir að sjálfsögðu verið flötur sá og sú átt, sem hin aðvifandi stjarna, er varð höfundur allrar þessarar miklu sköpunar, snerist í. 9, Stæröarmunnr stjarna og tung-la. Flóðbylgjukenningin gerir þegar í upphafi ráð fyrir tveim möguleikum; annar er sá, að móðurstjarnan sé úrjafn-þéttu fljótandi efni inn úr; en hinn er sá, að efnisfylldin sé mest í þungamiðju hennar og hún þvi þéttust þar, en í eim- kenndu ástandi í útjöðrunum. Eigi hið fyrra sér stað, verður tiltölulega litill stærðarmunur á móðurstjörnu og dætrum; en ef hið síðara á sér stað, verður stærðarmunurinn á for- eldri og afkvæmi afar-mikill. Allt hendir nú til þess, að sólin hafi hið ytra verið í eim- kenndu ástandi, eins og hún raunar er enn, þegar hún gat af sér reikistjörnur sínar, og eins, að hinar stærri reiki- stjörnur, Júpíter og Satúrnus, hafi verið í eimkenndu ástandi, eins og þær raunar enn eru, þegar þær gátu af sér fylgi- hnetli sína, tunglin. Stærðarmunurinn á foreldri og afsprengi er þar svo afar-mikill. Aftur á móti virðist jörðin liafa verið úr fljótandi eða föstu efni, um það bil er tunglið sogaðist út úr henni, því að þar er stærðarmunurinn tiltölulega minnstur. Stærðarmunurinn milli móðurstjörnu og afkvæmis er sem hér segir: Efnisfylld sólar er 1047 sinnum meiri en stærstu reikistjörnu hennar, Júpíters; en efnisfylld Júpíters 12.300 sinn- um meiri en stærsta tungls hans, og efnisfylld Satúrns 4150 sinnum meiri en stærsta tungls hans. Aftur á móti er efnis- fylld jarðar ekki nema 81 sinnum meiri en efnisfylld mán- ans. Hún litur því út fyrir að hafa verið orðin úr fljótandi eða jafnvel föstu efni um það bil, sem máninn var rifinn út úr móðurskauti hennar.1) Eftir þessari kenningu ættum vér því að hafa eimkenndar plánetur með mörgum smáum tunglum, sem þegar frá byrjun urðu fljótandi eða föst, eða sprungu að öðrum kosti og mynduðu efnisbelti umhverfis móðurhnött sinn, eins og nú á sér stað um Satúrnus (Satúrnus-hringarnir); hálf-eim- kenndar plánetur, sem voru með færri, en stærri tunglum, 1) Astronoray and Cosmogony, bls. 406.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158

x

Árbók Háskóla Íslands

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Háskóla Íslands
https://timarit.is/publication/588

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.