Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2000, Page 176

í íslenskum sjúklingum. Fljótlega fannst úrfetling á fimm basapörum framartega í
geninu sem vetdur því að önnur samsæta gensins myndar ekki starfhæft prótein.
Breytingin er svokölluð landnema stökkbreyting, þ.e. allir arfberar hafa erft hana
frá sameigintegum forföður.
í verkefninu var einnig gerð rannsókn á krabbameinsáhættu arfbera íslensku
stökkbreytingarinnar. Áhættan reyndist vera um 40% við sjötugt, sem var tægra en
ertendar rannsóknir höfðu sýnt fram á. Frekari rannsóknir fara nú fram hjá
Krabbameinsfélaginu á áhrifum þessarar stökkbreytingar á krabbameinsfrumur
auk þess sem stór styrkur hefur fengist til að rannsaka frekar áhrif ýmissa
áhættuþátta, bæði í arfberum BRCA2 stökkbreytingar og í miktu stærri hópi þeirra
brjóstakrabbameinssjúklinga sem ekki hafa neina stökkbreytingu í þessu geni.
Heimspekideild
12. febrúar 2000
Sveinn Yngvi Egilsson
Heiti ritgerðar: Arfurog umbylting. Rannsókn á íslenskri rómantík.
Andmælendur: Andrew Wawn og prófessor Njörður P. Njarðvík.
Lýsing ritgerðar
Arfur og umbylting fjatlar um hefð og sögu í íslenskri rómantík. Leiðarstefið í
bókinni er hið ftókna samspit bókmenntaarfs og sögulegra efna eða samtíma-
máta í tjóðagerð 19. atdar. Rakið er hvernig menntamenn og skáld frá tímum
Fjötnismanna til Matthíasar Jochumssonar vinna úr hefðinni og vísa í samtíð
sína. (tarlegast er fjailað um skátdskap Jónasar Haltgrímssonar. Gríms Thom-
sens, Benedikts Gröndals og Gísla Brynjúlfssonar. Viðtökur íslenskra fornbók-
mennta eru þar í brennidepii en einnig er rakið hvernig skátdin gerast arftakar
ertendrar bókmenntahefðar og tengjast evrópskri sögu. [ bókinni er íslensk róm-
antík skoðuð í víðu samhengi og nær rannsóknin jafnt tit skátdlegra hugmynda.
tjóðforms og bókmenntaminna.
3. júní 2000
Ólína Þorvarðardóttir
Heiti ritgerðar: Brennuötdin. Galdurog galdratrú í málskjötum og munnmælum.
Andmælendur: Sverrir Tómasson og Bo Almqvist.
Lýsing ritgerðar
Brennuötdin. Galdurog galdratrú í mátskjölum og munnmælum fjaltar um
gatdratrú 17. aldar. Annars vegar er fjatlað um þau gatdramát sem upp komu.
réttarfar atdarinnar. löggjöf og refsingar í íslenskum galdramálum með hliðsjón
af sambærilegum málum í Evrópu og á Norðurlöndum. Hins vegar er fjailað um
þær sögur og sagnir sem sprottið hafa upp um galdrafólk og iðju þess á íslandi.
frá tandnámi og fram eftir öldum. með megináherslu á munnmælageymdina.
einkum þjóðsögur. í ritinu beitir höfundur þverfaglegri aðferð og nálgast viðfangs-
efni sitt út frá ýmsum fræðigreinum, þ.á.m. bókmennta- og þjóðfræði. heimspeki.
réttarsögu, sagnfræði og félagssögu.
Formlegt doktorsnám við heimspekideitd Háskóla (slands var tekið upp árið 1991
og er Ólína Þorvarðardóttir sú fyrsta sem ver doktorsritgerð að afloknu doktors-
námi við deitdina. Ritgerð hennar er varin í íslenskum bókmenntum og þjóðfræð-
um og er jafnframt fyrsta doktorsverkefnið sem hefur íslensk þjóðfræði og þjóð-
sagnageymd að aðatviðfangsefni.
172