Dvöl - 01.04.1940, Síða 18

96
DVÖL
þekkti það fiá fyrri tíð heima. En
hvar var þetta Hvítárvatn, sem
mest var látið af. Var það, þegar
til kom, ekki annað en ósjáleg
tjörn í auðninni þarna innan við
Bláfell?
Degi var tekið að halla. Félagi
minn horfði tómlega fram undan
sér. Hann spurði einskis framar,
og ég sá, að hann var þreyttur
og undrandi á öllu þessu grjóti og
annarlegu tíbrá. Hvern þremilinn
átti ég til bragðs að taka, ef allt
skyldi nú reynast ósatt, er ég hafði
sagt honum frá Hvítárvatni?
En hægt og hægt tók að birta
fram undan, og hið móleita mist-
ur, sem norðanblærinn bar ofan
af Kili, reifaðist rósfjölluðu skini.
— Við flýttum okkur upp á næstu
öldu, — og þar opnaðist í einni
svipan undarlegt útsýni og undur-
samlegt, líkt og guðir ljóssins
hefðu tjaldað þar leiksvið fyrir
sig og fjöllin. Sólin sjálf fólst bak
við skýjaband yfir Langjökli
miðjum, en norðvesturloftið allt
var sem brennandi bál og jökull-
inn svaraði með daufgrænum
bjarma. Mistrið sindraði eins og
ar í geislum við hið gullna skýja-
skin, og gegnum það sá vatnið
sjálft, Hvítárvatn, og hið fagra
athvarf þess undir rótum jökuls-
ins. Á vatninu sýndist sveima
fjöldi skipa undir fannhvítum
seglum, silfurfloti í sólroðnu
mistri öræfanna. En allt var þetta
með annarlegum, yfirmennskum
blæ, líkt og horfinn heimur eða
hillinganna land. Lengi stóðum
við höggdofa og horfðum, en
mæltum ekki orð. Öll þreyta var
horfin og allar efasemdir. Hvor
með sínum hætti, hugarfari og
þjóðerni nutum við í djúpri and-
akt hinnar undursamlegu ljós-
kviðu, sem leikin var fyrir augum
okkar. Allt, sem ég hafði heyrt um
fegurð Hvítárvatns, og allt, sem
mig hafði sjálfan grunað, var sem
hljómandi málmur móti gæzku
veruleikans sjálfs. —
Seint um kvöldið komum við í
Hvítárnes og tjölduðum þar. Beint
á móti reis Skriðufell og varpaði
skugga sínum á skyggðan vatns-
flötinn, en beggja vegna við það
teygði jökullinn hramma sína nið-
ur í vatnið, og öðru hverju heyrð-
ust þaðan þungar dunur, þegar ís-
inn brast og hin hvítu skip hlupu
af stokkum. — Nú var svalblátt
sumarhúmið hnigið á öræfin, og
gegn um það glottu íshamrarnir
að okkur yfir vatnið, en jökulhvel-
in risu hátt við heiðríkjuna í líf-
vana ljóma, líkt og horfðu þau til
himins í heiðinni bæn. —
Þetta var á sólmánuði sumarið
1922. Þá var enn fáferðult og frið-
sælt við vatnið, engin hjólför og
dagleið til byggða. Síðan hefi ég
víða farið og séð marga fagra
staði, en þó engan, sem orkað hefir
að varpa skugga á hina fyrstu út-
sýn yfir Hvítárvatn. Hún kemur
mér jafnan í huga eins og undur-
samleg draummynd um kyrrlátt
kvöld.