Dvöl - 01.04.1940, Síða 57

D VÖL
135
*
Ur merknm bólmm
Húsameistarar síðari tíma hafa opnað heimilin fyrir ljósi og lofti. En við
gleymum nauðsyn kyrrðar og næðis okkur til mikils tjóns. Jafnvel þeir, sem fjar-
lægastir eru náttúrlegu manneðli, hljóta að lokum að líða fyrir það, að eiga engan
stað, þar sem þeir geta hugsað í einrúmi og án truflunar. Borgir miðaldanna áttu
vissa griðastaði, sem hægt var að leita til af þeim, sem vildu draga sig út úr skarkala
lífsins um langa eða skamma stund. Nú á dögum endurspeglast niðurlæging heimilis-
lífsins gleggst í því, að salernið er eini staðurinn, þar sem hægt er að hafa fullkomið
næði. Úr bókinni „Culture of Cities" eftir Lewis Mumford.
Fyrir þrjátíu árum síðan héldum við, að við hefðum komizt á slóðir hinnar
fullkomnu útskýringar á byggingu alheimsins, sem meira og minna vélrænnar heildar,
risavaxins kerfis misstórra einda í þýðingarlausum dansi fyrir áhrif tilgangslausra
afla. Inn í þennan fullkomlega vélræna heim, og fyrir áhrif hinna sömu blindu afla,
hafði svo lífsneistinn af hendingu staulazt.
í dag eru menn yfirleitt sammála um hina efnislegu hlið þessara vísinda, og
niðurstaðan er sú, að allt bendi til að kraftar þeir, sem hér eru að verki, séu ekki
vélrænir.
Skynjunin virðist nú ekki lengur hafa sameinazt heimi efnisins af hendingu;
okkur er farið að gruna, að hún kunni að vera skapari og stjórnandi efnisins. í augum
okkar líkist nú alheimurinn miklu fremur voldugri hugsmíð en stórri vél.
Úr bókinni „Mysterious XJniverse“ eftir Sir James Jeans.
Það er aðeins ein leið til þess að glæða þjöðarsmekk. Það verður þó ekki gert
á skömmum tíma, og það verður ekki gert með valdi. Eina leiðin er sú, að fólkið sjái
stöðugt og ákveðið fyrir sér einungis það, sem er gott, og það, sem er göfugt á þann
hátt, að það eigi skilið að vera þekkt.
Úr bókinni „The Arts" eftir Hendrik Willem van Loon.
hann að sér í sameiningu. Lífið
og dauðinn. Þessi sömu tvö öfl,
sem barizt höfðu um sál hans. Nú
háðu þau síðasta reipdráttinn um
líkama hans, og mátti vart á milli
sjá.---------
Magnús gamli var kominn austur
á hamarinn við Nauthólsvík. Þar
var aðdjúpt og hátt í sjó. Hann
settist á tæpustu brúnina með fæt-
urna fram af og litaðist um. f
vestri var sólarlagseldurinn slokkn-
aður, og blágræn kuldaslikja
breiddist yfir allan vesturhimin-
inn og upp í dimmbláma hvelf-
ingarinnar. Vorsvalinn var enn í
lofti. Og nóttin var víð og hljóð
og voldug. Það var eins og sæi
maður inn í endalausa eilífðina
og hálfsvimaði við.
Magnús gamli Sigmundsson
varpaði öndinni, eins og þungri
byrði væri af honum létt. Svo lok-
aði hann augunum og hallaði sér
rólega áfram. — Og vornóttin
strauk mjúkri hendi yfir hring-
gárana undir hamrinum og máði
þá út.