Dvöl - 01.04.1944, Blaðsíða 5

D VÖL
83
verð ég þó að segja þér sögu —
hetjusögu, ekki af mér, heldur öðr-
um manni, bjargvætti mínum,
kappa og karlmenni, sem opnaði
fyrir augum mínum fegurð hreyst-
innar, en fölva sló á firrur og of-
stæki, sem áður höfðu blindað
mig.
Ég fann, hvernig Andrés klökkn-
aði og skildi, að honum var þetta
viðkvæmt. Þess vegna þagði ég í
hléinu ,sem varð á frásögninni og
vildi ekki spilla geðhrifum hans,
svo að sagan missti einskis í með-
ferðinni.
Eftir langa þögn hélt hann þann-
ig áfram:
„Þá var bindindisáhugi minn
hvað mestur. Ég ferðaðist um land-
ið á vegum Reglunnar og flutti
eldheitar siðferðisprédikanir, stofn-
aði stúkur og æskulýðsfélög í þeim
anda. í einni þeirri för kom ég
á Hamarsfjörð og gisti hjá skóla-
bróður okkar beggja, Sigtryggi
lækni Traustasyni. — Þú manst
eftir honum, gaspraranum og háð-
fuglinum, Tryggva Trausta?“
„Mætavel," sagði ég. „Tryggvi
var bezti félagi, dásamlegt að vera
með honum. Var hann ekki líkur
sjálfum sér?“
„Alveg eins og í gamla daga,“
svaraði Andrés. „Ég átti hjá hon-
um ágætisnótt og skemmtilegar
samræður, þó að hann gerði ó-
spart gys að mér og mínum kenn-
ingum. Hann dró mig sundur í
háði fyrir allt flakkið og vafstrið.
Ég tók ekki vel hvefsni hans, þótt
ég vissi, að um það var tilgangs-
laust að deila. Um fáa hluti eru
skoðanir meira skiptar en áfengis-
neyzlu, bindindi og bann. Ég sagði
með alvöruþunga, að hófsemi væri
undirstaða allrar hamingj u, Bakkus
erkióvinur og harðstjóri, sem fjötr-
aði æskulýðinn í ævilanga þrælk-
un.“
„Hvorki meira né minna!“ sagði
hann svo ertnislega, að þykknaði
í mér.
„Nei, engan veginn,“ svaraði ég.
„Hann steypir öllum, sem verða
honum háðir, í eymd og örbirgð,
veldur slysförum, sorgum og dauða.
Vínið er orsök vesaldóms og veik-
inda, svika og svívirðu. .“
Mér var svo skapfátt, að ég ætl-
aði að láta þannig dæluna ganga.
En læknirinn stöðvaði mig og mælti
stillilega:
„Nei, hættu nú, Andri minn! Á
ég að segja þér eitt, gamli vinur?
Ég þekki bæði bindindismenn'
drykkjurúta og drabbara og sé eng-
an mun þeirra í efnahagslegu né
heilbrigðislegu tilliti. í báðum
flokkum eru dugandi menn og ó-
nytjungar, örbirgir og efnaðir,
kappar og kveifir. Þar hallar ekki
á. En mesta karlmenni, sem ég
hef kynnzit, er um leið brennivíns-
berserkur, allra manna glaðastur
og tvígildur raumur!“
„Hver er það með leyfi?“ spurði
ég lét sefast.
„Bóndinn á Urriðalóni," svaraði