Dvöl - 01.04.1944, Blaðsíða 35

dvöl
113
á morgriana eftir næturkyrrðina.
Ástalífið er þarna fjörugt, einkan-
lega á vorin, og mun unga fólkiö
í grasaferðunum ekki ævinlega
hafa orðið þar útundan. Fyrstu
kynni þess urðu oft í grasaferðum.
Oftast var 10—20 manns saman í
grasaferð og flest ungt fólk, þó
mun oft allroskinn maður hafa ver-
ið foringinn, því ekki þótti ugg-
laust um, að unga fólkið kynni
að gleyma sér um of. Dvalið var
1—2 vikur venjulega á grasafjalli.
Siðan var haldið til tayggða með
fenginn, sem var klyfjar á mörg-
um hestum. Þóttu tvær tunnur
grasa hafa jafnt næringargildi og
ein tunna mjöls.
Eggert Ólafsson segir, að á sinni
tíö hafi grösin mest verið notuð
í grauta. Voru þau látin liggja eitt
dsegur í bleyti, síðan voru þau söxuð
en sumir þurrkuðu þau í sólarhita
eða yfir eldi, létu þau í aflanga
Poka og muldu þau svo. Siðan voru
grösin soðin í mjólk eða mysu, þar
til þau urðu að hlaupi, og var svo
grauturinn étinn heitur eða kaldur
hieð mjólk út á, stundum með
skyrhræringi. Var þetta hollur og
hserandi matur, segir Eggert Ólafs-
s°n. Jafnvel var talið, að þeir, sem
heföu nóg fjallagrös, þyrftu ekki
dijöl, því að grösin væru eins góð.
Hver veit nema Arnarvatnsheiði
^eföi orðið matarforðabúr nú í
styrjöldinni, hefðu siglingar alger-
lega teppzt frá útlöndum. Víst er
um það, að hún bjargaði mörgum
frá sulti í gamla daga.
Þessar heiðar þarna eru stærsta
samfellt grasflæmi á hálendi lands-
ins. Þær eru hver annarri líkar,
flatar með ótal vötnum og flóum,
eins og fyrr segir. Arnarvatnshæðir
eru allháir ásar og öldur, sem byrja
suður við Norðlingafljót, og ná
norður að Arnarvatni og Sandi.
Norðlingafljót rennur sunnan Arn-
arvatnshæða, en norðan við Þor-
valdsháls, sem sagan segir, að sé
kenndur við einn Hellismanna, er
var veginn þar. Sunnan við Þor-
valdsháls tekur við breitt og úfið
hraun, Hallmundarhraun. Hefur
það komið úr Baldjökli og runnið
með öllum Eiríksjökli norðanverð-
um og niður í Geitland og niður
fyrir Gilsbakka í Hvítársíðu. En
Bald- eða Balljökull er kallað norð-
austur hornið á Langjökli. Neðan
við Þorvaldsháls rennur Norðlinga-
fljót niður með Hallmundarhrauni
norðanverðu og smástækkar eftir
því sem neðar kemur, því að lækir
og smáár falla í það norðan af
heiðinni.
í Hallmundarhrauni er mikið af
hellum og er Surtshellir frægastur
þeirra, sem er alllangt fyrir ofan
efstu bæi í Hvítársíðu, að norðan-
veröu við Strútinn, sem er strýtu-
myndað fjall vestan í Eiríksjökli.
í Surtshelli höfðust menn við
stundum á fyrri öldum, og sjást
enn þess merki, því aö beinahrúgur
eru ennþá talsverðar í hellinum