Dvöl - 01.04.1944, Side 34

112
Svo eru þessar heiðar flatar, að
lækir renna sitt á hvað um þær
í ýmsar áttir, en loks falla þó all-
mikil vötn af heiðunum ofan í
Hvítársíðu, Þverárhlíð, Hrútafjörö
og Miðfjörð.
Stöðuvötn og tjarnir þarna á
heiðunum hafa löngum verið sagð-
ar eitt af þrennu, sem óteljandi
væri á íslandi. Telur Þorvaldur
Thoroddsen, að vötnin hafi aö-
rennsli frá Langjökli. Arnarvatn
stóra og Réttarvatn eru einna
þekktustu vötnin. Eru þau skammt
hvort frá öðru á sýslumerkjum.
Arnarvatn stóra, sem liggur á miðri
heiðinni um 600 m. yfir sjó, er
stærst allra vatnanna. Er það 7—8
km. á lengd en um 4 km. á breidd.
Úlfsvatn á Tvídægru er annaö
stærsta vatnið. Það er um 7—8 km.
á lengd, en um 2 km. á breidd. Öll
eru vötnin grunn, oftast um tvo
metra á dýpt. Arnarvatn er t. d.
víðast um 2 metra á dýpt, en um
4 metra þar sem dýpið er mest.
í flestum vötnunum er mikið af
silungi og hafa löngum verið stund-
aðar veiðar i ýmsum þeirra og
oft veiðzt vel. Hefur það verið
venja manna í Hvítársíðu ofan-
verðri og Hálsasveit, að fara til
silungsveiða upp á Arnarvatnsheiði
og liggja þar við um tíma. Mest
er veiðin í hinum stærri vötnum
og hefur oft verið ágætt búsílag.
Mest hefur netaveiði verið stund-
uð, en þó var fyrr á tímum einnig
stunduð allmikil dorgarveiði gegn-
ÖVÖL
um ís. Á síðustu tímum hafa kaup-
staðarbúar einnig stundum lagt
leið sína upp á Arnarvatnsheiði
og stundað þar stangaveiði.
Grasaferðir voru mjög farnar
fyrr á árum á Arnarvatnsheiði.
Er þar gnægð fjallagrasa, og ýmsar
sérstaklega góðar tegundir þeirra.
Fjallagrösin eru þrjú ár að vaxa
og því ekki farið nema á þriggja
ára fresti til grasa á sama stað.
Eldra fólk hef ég oft heyrt segja
frá grasaferðum, og margt hefur
sagt, að þær hafi verið einhverjar
ánægjulegustu stundir í lífi þess.
Grasatínsla var almennt stunduö
fram eftir síðasta aldarfjórðungi
19 aldarinnar og var verulegur
þáttur í fæðuöflun manna. Arn-
arvatnsheiði var eitthvert allra
víðáttumesta og bezta grasaland,
sem til var.
Almennast var farið í grasa-
ferðirnar rétt fyrir slátt, og þá
með nesti, reið- og áburðarhesta,
tjöld og aðrar nauðsynjar. Þegar
sólskin og þurrkar voru, var erf-
itt að tína grösin, og var þá helzt
tínt á nóttunni. Heyrði ég kon-
ur segja frá því, hve indælt og
ævintýralegt hefði verið á Arnar-
vatnsheiði, einkum um sólarupp-
risu. Mesti urmull alls konar fugla
er á heiðinni m. a. mjög mikill
fjöldi svana, sem synda tignarlegir
og alfrjálsir með sinn hvíta háls
á heiðarvötnum bláum. Söngur
fuglanna á heiðinni er aldrei eins
mikill og hrífandi eins og fyrst