Uppeldi og menntun - 01.07.2005, Blaðsíða 101

Námsefni› sem vi›mælendur vísa til er bókaflokkurinn Almenn náttúruvísindi sem gefinn
er út af Námsgagnastofnun. Bækurnar eru sex a› tölu og hverri um sig fylgir kennara-
handbók og mappa me› verkefnum, könnunum og glærum.3 Þær mynda heild sem
spannar allt unglingastigi› flannig a› yfirfer› fleirra byrjar strax í 8. bekk. Vi›mælendur
vir›ast ekki ósáttir vi› bækurnar sem slíkar heldur hversu miki› efni flarf a› fara yfir og
hversu lítill tími gefst til a› sinna verklegum æfingum.
Vi›brög› vi›mælenda vi› flessu eru me› ýmsu móti og má rá›a af or›um fleirra a›
fleir gangi mislangt í a› mi›a kennslu sína vi› yfirfer› kennslubókanna. Á Jónasi er a›
skilja a› kennslubækurnar liggi fyrst og fremst til grundvallar kennslunni og a› vinna
nemenda sé a› stærstum hluta fólgin í a› fara í gegnum bækurnar og vinna svör vi›
spurningum úr fleim í vinnubók. Jónas talar um a› á›ur hafi hann leyft nemendum a›
velja spurningar til a› svara og mi›a› vi› a› fleir svöru›u helmingi fleirra en nú leggi
hann áherslu á a› fleir svari öllum spurningum. Jónas hefur einnig teki› Ritfljálfa4 í
fljónustu nemenda og búi› til spurningar sem nemendur geta kalla› fram, nota› til a›
rifja upp efni úr kennslubókunum og skrifa› svörin, anna›hvort sem einstaklingar e›a í
pörum. Þetta segir hann a› sé tilkomi› vegna samræmda prófsins og eigi a› hjálpa
nemendum a› tileinka sér og rifja upp efni kennslubókanna. Þessi vinna fer a› hluta til
fram í kennslustundum, t.d. flegar hluti hópsins er í verklegum æfingum, og eins geta
nemendur fengi› Ritfljálfana lána›a heim sí›ustu vikurnar fyrir prófi›. Jónas segir:
Spurningarnar sem a› vi› bjuggum til voru fyrst og fremst ætla›ar til a› létta fleim
upprifjun fyrir samræmda prófi›. Bókaflokkurinn Almenn náttúruvísindi, sem á a›
fara a› spyrja flau út úr, er um fla› bil 1000 sí›ur og fletta var ein hugmynd til a›
létta fleim upprifjun.
Í skóla Helgu hafa kennararnir komi› sér upp ákve›nu skipulagi vi› yfirfer› námsefnisins
í 8.–10. bekk. Í sta› fless a› fara yfir bækurnar í heilu lagi ra›a fleir efninu flannig a›
byrja› er á flví sem tali› er au›veldast fyrir nemendur og sí›an stigflyngist efni›. Til
dæmis er kaflinn um frumuna í bókinni Einkenni lífvera, sem a› ö›ru leyti er kennd í 8.
bekk, geymdur flanga› til í 10. bekk vegna fless hve flóki› fletta efni er tali›. Endurrö›un
námsefnisins og áherslan á a› komast yfir hi› flókna efni um frumuna bendir til náms-
efnisstýringar í kennslunni sem vir›ist taka mi› af samræmda prófinu alveg frá byrjun 8.
bekkjar.
Öllum vi›mælendum mínum ver›ur tí›rætt um svokalla›ar Inntakstöflur Námsmats-
stofnunar (Námsmatsstofnun, 2003; 2004a; 2004b) flar sem inntaksfláttum náttúru-
fræ›innar er ra›a› í forgangsrö› eftir vægi fleirra á samræmda prófinu.5 Inntakstöflurnar
eru bygg›ar á svörum starfandi kennara vi› könnun á áherslum í kennslu en vi›mæl-
endum ber saman um a› talsvert vanti upp á a› flær nái til allra flátta A›alnámskrárinnar
R Ú N A R S I G Þ Ó R S S O N
101
3 Bækurnar eru: Einkenni lífvera (líffræ›i), Erf›ir og flróun (líffræ›i), Lifandi veröld (líffræ›i), Kraftur og
hreyfing (e›lisfræ›i), Orka (e›lisfræ›i) og Sól, tungl og stjörnur. Auk fless er efni um æxlun mannsins og
kynfræ›slu sem er utan vi› flennan bókaflokk.
4 Ritfljálfi er lítil tölva, einkum ætlu› til ritvinnslu og kennslu í fingrasetningu, og til í einu e›a fleiri
bekkjarsettum í mörgum grunnskólum. Ýmis kennsluforrit eru til í Ritfljálfa og í honum er einnig hægt
a› vinna me› ritvinnsluskjöl eins og hér er vísa› til.
5 Áhersluflokkarnir voru upphaflega fjórir (2003), fækka›i í flrjá 2004 og eru nú or›nir tveir (2005).
uppeldi_14arg_2hefti_9 copy 12/13/05 9:49 AM Page 101