Uppeldi og menntun - 01.07.2005, Blaðsíða 38

skólana einkenni hlýlegur skólabragur flar sem áhersla sé lög› á a› árangur sé uppskera
vinnusemi og flví sé endurgjöf til nemenda og eftirfylgni kennara mikil. Hann segir:
Þa› sem einkennir flessa bekki er miklar væntingar, krefjandi (akademísk) námskrá,
miklar bekkjarumræ›ur og tjáskipti milli kennara og nemenda, metna›arfull vinna
kennara, og loks engin dæmi um a› lakari e›a óreyndari kennurum sé fali› a›
kenna hægfer›arbekkjunum (Gamoran, 1993, bls. 17).
Getumiklir nemendur – afskiptur hópur
Á sí›ustu árum hefur kastljósi› beinst a› flörfum mjög getumikilla nemenda (gifted e›a
highly talented). Er flví oft haldi› fram a› flessi nemendahópur hafi veri› afskiptur um
langa hrí›, bæ›i stjórnvöld og skólamenn hafi beint athygli sinni og orku a› flví a› sinna
sérflörfum fleirra sem hafa litla námsgetu e›a minna mega sín í skóla af ö›rum ástæ›um.
Enda hafi margir tali› a› afbur›anemendur geti bjarga› sér sjálfir og séu mikilvægar fyrir-
myndir annarra í blöndu›um bekkjum (Winebrenner, 2000; Fiedler-Brand, Lange og
Winebrenner, 2000). Rannsóknir, sem sýna a› árangur flessara getumiklu nemenda sé
ekki meiri flar sem getuskipting er vi› lý›i, eru gagnrýndar á fleim forsendum a› flær
mæli ekki framfarir hjá fleim hópi sem skili 97–99% árangri á samræmdum prófum, enda
sé hann flegar uppi undir flaki.
Holly C. Gould (2000) heldur flví fram a› best sé a› sinna afbur›anemendum me›
einstaklingsmi›un e›a námsa›greiningu innan bekkjar. Þannig sé kennurum unnt a›
mæta samræmdum námskröfum og sinna jafnframt sérflörfum flessa hóps. Ein lei› vi›
slíka námsa›greiningu er á ensku köllu› cluster grouping (Winebrenner og Devlin, 2001;
Winebrenner, 2000). Þá eru afbur›anemendur haf›ir saman í 4–6 manna hópi e›a klasa
í annars getublöndu›um bekk. Nemendurnir hafa flá sýnt fram á full tök á markmi›um í
námskrá bekkjarins og kennarinn fær fleim meira krefjandi verkefni sem fleir vinna a› í
sínum hópi. Bæ›i Gould og Winebrenner telja a› me› flessu sé komist hjá óæskilegum
áhrifum getuskiptingar me› fer›akerfi og klasahópur í blöndu›um bekk geti auk heldur
or›i› til gó›s fyrir alla nemendur sem fái smám saman einnig a› kynnast flví au›gandi
námsefni og verkefnum sem kennarar leggja fyrir afbur›ahópinn.
Vi›horf kennara og val á kennslua›fer›um
Segja má a› í skrifum fræ›imanna beri allt a› sama brunni, fl.e. a› kennslua›fer›ir ver›i
a› taka mi› af fleim einstaklingsmun sem í nemendahópum er. Í ni›urstö›um yfirlits-
rannsóknar sinnar bentu Harlen og Malcolm (1999) á a› innan hverrar fer›ar í fer›akerfi
sé námshra›i nemenda mismunandi og flví flurfi flar líka a› taka tillit til einstaklings-
munar, t.d. hafi komi› skýrt fram a› getumiklum stúlkum líki ekki a› vinna undir miklu
álagi. Jafnframt sög›u flær ljóst a› margir getublanda›ir bekkir fái ekki vi›eigandi
kennslu, vísbendingar séu um a› oft sé kennslan skipulög› eins og geta allra nemend-
anna sé sú sama og flá heldur fyrir ne›an me›allag.
Ireson og Hallam (2001) könnu›u vi›horf til námsa›greiningar hjá yfir 1500 unglinga-
stigskennurum í Bretlandi sem starfa í 45 skólum. Fram kom a› munur er á vi›horfum
eftir kennslugreinum kennara. Kennarar voru spur›ir hvort fleir teldu henta a› kenna
E R U N G L I N G A K E N N S L A N E I N S T A K L I N G S M I Ð U Ð ?
38
uppeldi_14arg_2hefti_9 copy 12/13/05 9:49 AM Page 38