Uppeldi og menntun - 01.07.2005, Blaðsíða 16

sem vinna saman a› áhugavekjandi, ver›ugum og heildstæ›um vi›fangsefnum. Nem-
endur eru virkir, en hlutverk kennarans fyrst og fremst a› hvetja flá til dá›a og vekja
áhuga fleirra (sjá Kohl, 1967 og 1969). Kohl skrifa›i einnig miki› um mikilvægi heild-
stæ›ra vi›fangsefna og samflættingar námsgreina (sjá t.d. Kohl, 1976). Í bandarískum
bókum um opna skólann sem komu út um og eftir 1970 er m.a. lög› áhersla á mikilvægi
fless a› vi›urkenna og ganga út frá flví a› hvert barn sé einstakt. Bækurnar breg›a upp
mynd af skólaumhverfi sem umfram allt á a› vera jákvætt, hlýlegt, óflvinga› og hvetjandi.
Námshópar eru gjarnan blanda›ir og oft eru nemendur á mismunandi aldri saman í hópi.
Námi› fer fram á verkstæ›um, vinnu- og áhugasvæ›um, en ekki í hef›bundnum
kennslustofum. Hópstarf af ýmsu tagi er áberandi og nemendur hafa miki› val um vi›-
fangsefni, sem og um fla› hvernig fleir verja námstíma sínum. Afrakstur fjölbreyttra og
skapandi verkefna nemenda á a› vera áberandi á skilrúmum og veggjum, nemendur nota
fjölbreytt námsgögn, fleir fara í vettvangsfer›ir, gera kannanir og tilraunir, fást vi› sam-
flætt verkefni, greina fréttir lí›andi stundar, taka vi›töl og ljósmyndir, setja upp sýningar,
hir›a um dýr og plöntur, leika sér, vinna saman, halda dagbækur, fylgjast me› ve›ri,
rannsaka og mæla. Áflreifanleg vi›fangsefni af ýmsu tagi skipa stóran sess. Námsmat er
einstaklingsmi›a› og kennarinn er umfram allt í lei›sagnarhlutverki (Hassett og
Weisberg, 1972; Myers og Duke, 1973; Silberman, 1973).8
Upp úr 1970 fóru Bandaríkjamenn sem áhuga höf›u á opna skólanum a› sækja til
Bretlands flar sem opni skólinn var í mikilli gerjun, einkum í London og Oxfordshire
(Silberman, 1973). Í Englandi voru flessir starfshættir einnig kenndir vi› the integrated day
(Taylor, 1974, bls. 51) og einnig vi› informal education (Weber, 1973). Englendingar sóttu
fræ›ilegar undirstö›ur flessara kennsluhátta ekki síst til kenninga John Dewey, Maríu
Montessory, Jean Piaget og Susan og Nathan Isaacs og leiddu af fleim áherslu á virka
flekkingarleit, glímu nemandans vi› ögrandi og áflreifanleg vi›fangsefni, og fla› a› leikur
skyldi skipa veglegan sess í skólastarfinu (Weber, 1973). Enn mikilvægari var sú sýn a›
líta bæri á hvert barn sem einstakt og heildstætt flar sem ekki væri hægt a› a›greina hi›
félagslega, tilfinningalega og vitsmunalega. Þessu vi›horfi lýsir Lillian Weber vel me›
flessum spurningum um barni› sem hver kennari flurfi a› svara: „Hverjar eru flarfir fless?
Á hverju hefur fla› áhuga? Á hverju er fla› tilbúi› a› spreyta sig? Hva›a tilgang sér fla›?
Hvernig vill fla› fylgja honum eftir? Hva› spurningar hefur fla›? Hvernig leikur fla› sér?“9
(Weber, 1973, bls. 149, leturbreyting í heimild).
Ári› 1967 kom út í Englandi áhrifarík og sí›ar umdeild skýrsla um byrjendakennslu,
Children and their Primary Schools, jafnan kennd vi› formann nefndar fleirrar er samdi
skýrsluna, laf›i Plowden (Central Advisory Council for Education, 1967; Gillard, 2005). Í
Plowden skýrslunni var yfirgripsmikil greining á enska menntakerfinu. Í ni›urstö›um
sínum setti nefndin einstaklingsmi›un mjög á oddinn og hugmyndafræ›in var ekki hva›
síst sótt til kenninga Jean Piaget. Fylgismenn opna skólans í Englandi sóttu rök sín
gjarnan til skýrslunnar.
U M E I N S T A K L I N G S M I Ð A Ð N Á M
16
8 Hér er einkum vísa› til II. kafla bókarinnar sem ber heiti› Portraits of American Open Classrooms.
9 What does he need? What is he interested in? What is he ready for? What are his purposes? How does
he follow them? What are his questions? What is he playing?
uppeldi_14arg_2hefti_9 copy 12/13/05 9:49 AM Page 16