Fróðskaparrit - 01.01.2004, Blaðsíða 19

THE POETIC LANGUAGEIN REGIN DAHLS POETRY
17
ladesprog, der afspejler norrøne og ældre
færøske strukturer. Dette har man ønsket at
gøre ved at etablere en litterær udtryksform,
fri for talesprogets "unoder”, men samtidig
med køften mellem de to sprogformer tilføl-
ge. (Weihe 1996: 318).
Skaldamál Regins hevur djúpar røtur í tí
uppaling, hann undir hesum viðurskiftum
hevur fingið, men vit skulu tó als ikki halda,
at tað hevur ført til, at hansara málsnið er
gamalsligt, ella at málnýtsla hansara er pur-
istiskt-konserverandi, tí nýnýtslan av hesum
gomlu formunum er ofta egin, spælandi og
provokerandi. Eyðkennandi er tað, at hann
leitar fram nógv orð úr gomlum føroyskum,
sum ikki eru til í nútíðarmáli og eisini við-
hvørt norrøn orð. Eyðkennandi eru eisini
tær mongu hvørsfalskonstruktiónirnar, sum
vit finna í yrkingum hansara. Serliga hetta
seinasta vísir okkum skrivliga dámin. Tað
er vælkent í føroyskum, at hvørsfalstala er
vanligari í skrivaðum máli enn í talaðum,
har fyrisetingarliðir eru komnir í staðin
fyri, uttan í fáum føri, har talan er um fastar
vendingar í máliskusniði.
Vit kunnu taka nøkur dømi úr Orðakuml-
um. Her eru einfaldir formar sum til døm-
is mergsins skjálvti, ovurvitsins brandar,
kyknur foldarinnar og her eru eisini meira
samansettir formar sum verunnar viðhalds
treysti og ársringsins fulnaðar-fylling. Hes-
ir formarnir eru í sær sjálvum poetisernadi í
ávísan mun, tí teir, bert við at finnast í tekst-
unum, leggja sjógv ímillum tann lýriska
tekstin og allar ikki-lýriskar tekstir. Urn-
framt tað kunnu vit helst eisini loy va okkum
at sipa til skyldskap við tað hámálið, sum
Jákup Dahl skapti í bíbliutýðingum sínum.
Tað málið strembareftir at vera ikki-gerand-
isligt og leggur seg í hesi stremban, m.a.
eisini við at nýta hvørsfalskonstruktiónir,
tætt uppat tí, sum vit síggja sum lýriskt mál.
Júst hetta, at hvørsfallið verður varðveitt
ella endurreist í hámáli ella í lýriskum rnáli,
verður eisini staðfest hjá Weyhe:
Men selv om de fleste nok stort set er enige
om, at talesproget kan klare sig uden geniti-
ven, sa har man alligevelfølt et behov for den
i andre stilarter.
Dahl blev en af bygmestrene for et fær-
øsk bibelsprog. I et kapitel med titlen "Lidt
om sproget og retskrivningen”, siger Jakob-
sen (1901 :XLW-Xiy), at "Det almindelige
bortfald af ejeformen i færøsk, erstattet af
omskrivninger med forholdsord (.....), kan
ikke undgá at virke en del hæmmende ved ud-
viklingen af en højere stil”, og han henviser
til, at i Joen Poulsens bibelhistorie fra 1900
"ftndes hyppigt forældede ejeformer genop-
livede, da den religiøse stil krævede dette,
f.eks. "atturkoming menniskjusonarins”
(menneskesønnens genkomst). (Ibid: 319)
í hesurn sama broti vísir Weyhe til norska
málgranskaran Reidar Djupedal, sum um
hvørsfallið í bundnum máli sigur, at ”geni-
tiv gav høve til syntaktiske variasjonar,
samstundes som evna til ei knapp og presis
formulering vart styrkt” og Djupedal sigur
hetta serliga at vera galdandi fyri bundna
skaldskapin, har ” genitivkonstruktionar
lett gleid inn i rytme og versemál” (Djupe-
dal 1964. pp. 144-86).
Sum væntandi var, eru genitivkonstruk-
tiónir eisini hjá Christiani Matras, men hjá
Christiani kennast tær hóvligari enn hjá