Morgunn - 01.06.1947, Side 14

8
MORGUNN
Sjáandinn og heimur hans
heitir næsti kaflinn. Höf. virðist aðhyllast hina gömiu
platónsku kenningu um líkamann sem fangelsi sálarinnar,
en sú mun reynsla allflestra sjáenda allra tíma, að andinn
sé að reyna að brjóta af sér fjötra holdslíkamans og hins
jarðneska heims og þrái heimkynni, sem æðri séu hirum
jarðnesku. Höf. vitnar til þess, að Stephen Graham hafi
sagt, að jörðin gefi andanum ekki víðara svigrúm en St.
Helena hafi gefið Napóleon, þegar hann sat þar fangi
forðum, og segir því næst á þessa leið:
„Þess hefir oft verið spurt, hvort það, að sökkva sér
niður í þessa hluti, sem liggja fyrir utan hinn jarðneska
skynheim, geti ekki verið afar þreytandi, einkum þegar
sá, sem skynjar þessa hluti, sér skyndilega inn í sorgir,
þjáningar og harmleik lífsins, eða þegar hann sér inn i
framtíðina, eða skynjar hluti, sem eru að gerast í fjarlægð,
og verður svo opinn fyrir persónuleika annarra manna,
að hann lifir raunverulega lífi þeirra.
Það er nauðsynlegt fyrir alla þá, sem slíkum næmleika
eru búnir, að temja sér að varast að leita snertingar við
nokkra persónu eða nokkurt mál á þessu sviði, nema
það geti orðið til góðs fyrir annanhvorn aðila. Allir þeir,
sem þessum næmleika eru gæddir, hafa tilhneigingu til
að láta sogast inn í aðstæður og sálarástand annarra, sem
getur valdið þeim mikillar þreytu. Þetta er e. t. v. veika
hliðin á þessum ágæta hæfileika. Sumt fólk, sem fyrir
hæfileika sína hefir aðgang að þessu öðru sviði mann-
legrar reynzlu, er næsta barnalegt og óþroskað. Þessvegna
verður túlkun þess og skilningur á reynzlunni, sem það
hlýtur, ófullkominn, og ógæfan er, að einmitt þetta fólk
er oft tekið sem dæmi, þegar verið er að hártoga þessa
hluti, þessa óvenjulegu reynzlu.