19. júní - 19.06.1989, Side 29

um okkur helst saman við. Það
virðist ekki eins algengt hér og
víða erlendis að fólk ákveði að
eignast ekki barn, vegna þess að
börn séu foreldrum sínum fjötur
um fót á framabrautinni.
2) Dagvistir anna ekki eftirspurn og
þess vegna þarf fólk sífellt að
finna einstaklingsbundnar og oft
ótryggar lausnir.
3) Þótt öðru bjóðist starf á nýjum
stað er oft erfitt fyrir hitt að finna
starf við hæfi. Sterk hefð er fyrir
því að konur fylgi eiginmönnum
sínum og mæti þessum erfiðleik-
um, en færri dæmi eru á hinn veg-
inn.
4) Konur bera nánast einar ábyrgð á
heimilishaldi og umönnun barna,
og íslenskir karlar vinna mjög
langan vinnudag. Þess vegna er
líklega algengast að þær grípi til
einhverra ráðanna fjögurra sem
að framan var getið til að ná að
samræma starf og fjölskyldu. Að
þær vinni minna, velji minna
krefjandi starf, haldi sig í starfi
sem ekki er samboðið hæfileikum
þeirra, eða hreinlega hætti alveg
að vinna utan heimilis.
Gilbert og Rachlin benda á að eft-
irfarandi atriði skipti mestu máli
þegar fengist er við þau vandamál
sem mæta karli og konu sem bæði eru
í framastörfum:
1) Stuðningur hvort við annað og
samskonar gildismat.
Þetta er mjög mikilvægt vegna
þess að þau fara óhefðbundna
leið, en ekki þá venjulegu, sem er
að konan láti af eigin frama og láti
sér nægja að gangast upp í frama
karlsins.
2) Hvaða leiðir þau velja til að fást
við erfiðleika. Um þrjár aðalleiðir
er að ræða:
a) Breyta viðhorfum sínum til
vandans. Til dæmis að sannfæra
sig um að það næstbesta sé nógu
gott.
b) Reyna að fást við vandamálin
án þess að skipta sér af orsökum
þeirra. Þetta sést yfirleitt best hjá
ungum konum. Sem dæmi má
nefna að þær sannfæri sig um að
þær geti sinnt framastarfi og fullri
ábyrgð á fjölskyldu ef þær bara
leggi sig nægilega vel fram. En
svo reka þær sig smám saman á
ýmsa erfiðleika, svo sem óöryggi
einstaklingsbundinna lausna.
c) Reyna að breyta orsök vandans
ineð því að breyta hlutverkaskip-
an sín í milli. Þetta er líklegasta
leiðin til góðs árangurs.
Hvaða áhrif mun aukin menntun
íslenskra kvenna hafa? Þær hljóta að
vilja nota menntun sína í starfi. En
samkvæmt ofangreindu er ýmislegt
sem bendir til þess að það verði
stúlkum erfitt að samræma kröfur á
vinnumarkaði og í einkalífi, nema al-
menn viðhorf fari að taka aukið tillit
til mikillar vinnu kvenna utan heimil-
is. Einnig þurfa þær og sambýlis-
menn þeirra að styðja hvort annað og
fást saman við vandamálin með því
að láta hlutverk sín mótast af verk-
efnum og þörfum en ekki aðeins af
hefðum. Með breyttum viðhorfum
er von til þess að við sjáum samfélag-
ið breytast og bregðast í auknum
mæli við framangreindum vandamál-
um, í stað þess að ábyrgð og tog-
streita kvenna aukist.
Heimildir:
(1) Erindi Bolla Pórs Bollasonar um launamun
kynjanna. Þjóðhagsstofnun mars 1987.
(2) Þjóðhagsstofnun. Úr skýrslu félagsmála-
ráðherra, Jóhönnu Sigurðardóttur, til Al-
þingis um stöðu og þróun jafnréttismála.
Félagsmálaráðuneytið, desember 1988.
(3) Hagtíðindi 72. árg. 4. tbl. aprfl 1987.
(4) Hagtíðindi 72. árg. 3. tbl. mars 1987.
(5) Lucia Albino Gilbert & Vicki Rachlin
(1987): Mental Health and Psychological
Functioning of Dual-Career Families. The
Counseling Psychologist Vol. 15, 1, bls. 7-
49.
í LANDSBANKANUM
FÆRÐU DOLLARA, PUND, MÖRK, FRANKA, PESETA,
FLORINUR, ESCUDOS OG LIRUR
HVORT SEM ÞÚ VILT t SEÐLUM EÐA FERÐATÉKKUM
Landsbanki
Islands
Banki allra landsmanna
E
g þá er ekki allt upp talið.
í öllum afgreiðslum Landsbankans
geta ferðalangar nánast fyrirvaralaust
gengið að gjaldmiðlum allra helstu
viðskiptalanda okkar vísum.
Ferðatékkar, bankaávísanir og seðlar
eru ávallt fyrirliggjandi, í öllum
helstu gjaldmiðlum.
Við minnum lfka á Visakortið,
- athugaðu gildistímann áður
en þú leggur af stað.
Góða ferð.