Morgunblaðið - 27.11.2010, Blaðsíða 31

18 Jólablað Morgunblaðsins 2010
Persónuleg
Farðu á heimasíðu okkar www.samskipti.is
Persónuleg
www.samskipti.is | Síðumúli 4 | 580 7820
Prentvefur okkar gerir þér kleift að
hanna og skapa þín eigin prentverk
Persónuleg
Persónuleg
E
ins og gefur að skilja eru kirkju-
garðsgestir jafnan fastheldnir á
leiðisskreytingar þær sem þeir
koma með milli ára, en Þorgeir
hefur þó séð ákveðna breytingu milli ára.
„Rétt er það, þetta er oft bundið hefðinni,
en þó sjást stundum breytingar á og þá
einkum í takt við efnahagsástandið á til-
teknum tíma,“ segir Þorgeir.
„Árið 2007 og á árunum þar á undan
sáust oft ýkt dæmi um leiðisskreytingar.
Ýmist voru það óvenjustór kerti eða þá
óvenjumörg, eða þá einfaldlega stórar
skreytingar. Eðlismunurinn er því eig-
inlega ekki neinn ár frá ári, en stærðin og
umfangið blés heldur út í hinu svokallaða
góðæri, það leyndi sér ekki.“
Að hans sögn hefur dregið úr slíku
seinni misserin.
„Skreytingarnar eru minni í seinni tíð
og því ekki annað að sjá en þær dragi
dám af ástandi efnahagsmála, eins og ann-
að,“ bætir hann við.
Þogeir bendir þó á að ekki þurfi alltaf
að spenna bogann í botn í þessu sam-
bandi. „Einfaldleikinn er nú oftast mjög
fallegur, það er einlægni í einföldum
skreytingum, og hugurinn skiptir öllu
máli.“
Náttúrulegt fyrir nútímann
Í framhaldinu nefnir Þorgeir sitt hjart-
ans mál sem garðyrkjustjóri Kirkjugarða
Reykjavíkur; að færa leiðisskreytingar
nær nútímanum með því að gera þær í
auknum mæli náttúrulegar og þar af leið-
andi endurvinnanlegar. Málið er þó við-
kvæmt og vandmeðfarið, að hans sögn.
„Sá siður að skreyta leiði þeirra sem
fallnir eru frá er ævaforn og hefðin því
gömul og rík fyrir því að ættingjar leggi
skreytingar á leiði á aðventunni og gjarn-
an logandi kerti á jólum. En við hjá
kirkjugörðunum vildum gjarnan sjá meira
af lífrænum endurvinnanlegum efnivið í
skreytingarnar. Við erum að tala um
grenigreinar með áföstum bjöllum, slauf-
um og borðum, sem allt er úr gerviefnum,
á meðan nútíminn kallar einfaldlega á
aukna endurvinnslu. Við erum þar af leið-
andi með háleit markmið um að minnka
förgun þar eð plastskreytingar heyra að
okkar mati til fortíðinni, en málið er
viðkvæmt: jólahefðir eru mörgum næsta
heilagar, hvað þá þær sem lúta að látn-
um vinum og ættingjum, en við verðum
engu að síður að opna umræðuna og
tala um þetta.“
Horft til frænda vorra
Máli sínu til stuðnings nefnir Þorgeir
samanburðinn við hinar Norðurlanda-
þjóðirnar hvað þetta varðar.
„Þar eru leiðisskreytingar alfarið úr
lífrænum efnum, og bera ekkert plast
eða neitt annað ólífrænt; þar er ekki að
sjá neinar rauðar bjöllur eða borða. Það
sem frændur vorir í Skandinavíu gera
gjarnan þess í stað er að tefla saman
tveimur eða þremur mismunandi gerð-
um af sígrænum greinum, til að lífga
við litinn í skreytingunni og það kemur
ákaflega fallega út – allt lífrænt. Ég
minni aftur á það sem ég nefndi áðan
um hve fallegur og hátíðlegur einfald-
leikinn er í þessu sambandi.“
Með þetta í huga hefur Þorgeir heim-
sótt Garðyrkjuskóla ríkisins að Reykj-
um, til að mæla fyrir lífrænum skreyt-
ingum. „Það má í raun með sanni segja
að þar séum við að sækja í grasrótina,“
segir garðyrkjustjórinn og kímir við.
„Um leið höfðum við sérstaklega til
framleiðenda leiðisskreytinga um að
færa efnisval sitt til nútímalegra horfs.
Ég minni á að til er margt fallegra
haustblóma, á borð við erikur, sem lífga
upp á leiðin allt til jóla.“
Þjónusta um jólin
Að endingu er Þorgeir inntur eftir því
hvort kirkjugarðarnir veiti þeim sér-
staka þjónustu um jólin sem hafa hug á
að vitja leiða yfir hátíðarnar. „Á aðvent-
unni bendum við fólki á að skoða vef-
svæðið www.gardur.is, en þar er að
finna gagnagrunn með legstaðaskrá
flestra kirkjugarða. Sömuleiðis má finna
ýmsar gagnlegar upplýsingar varðandi
okkur á kirkjugardar.is. En á Þorláks-
messu og aðfangadag erum við með
svarþjónustu í síma fyrir þá sem þurfa
upplýsingar um staðsetningu tiltekins
leiðis. Einnig eru starfsmenn til taks í
görðunum þessa tvo daga til að aðstoða
fólk við að finna það sem það leitar að.
Rétt fyrir jól hefur fólk tíma af skorn-
um skammti og þá hefur oft komið sér
vel að hafa okkar fólk til taks svo öllum
megi leiðbeina á réttan stað,“ segir Þor-
geir Adamsson, garðyrkjustjóri Kirkju-
garða Reykjavíkur, að lokum.
jon.olason@gmail.com
Kyrrðarstund í kirkjugarði
Morgunblaðið/Eggert
Í garðinum „Það er einlægni í einföldum skreytingum,“ segir Þorgeir Adamsson.
Fyrir marga er það ómissandi
þáttur aðventunnar að vitja
leiðis vina og ættingja sem
fallnir eru frá, og koma þar
fyrir skreytingum í tilefni
jólahátíðarinnar. Þorgeir
Adamsson er garðyrkjustjóri
Kirkjugarða Reykjavíkur.
Sá siður barna að stilla út skó og fá
glaðning yfir nóttina þekkist ekki
bara á Íslandi. Í sumum kaþólskum
löndum taka vitringarnir þrír og
aðrar vættir það að sér að lauma
litlu gotti eða gjöf í skó, en gera það
á þrettándanum.
Börnin í Mexíkó setja skóinn sinn
til dæmis við styttur sem finna má á
hverju heimili um jólin og sýna jesú-
barnið í jötunni ásamt fríðu föru-
neyti.
Með skónum fylgir oftar en ekki
lítill óskalisti og kannski glas af víni,
ávextir eða mjólk sem vitringarnir
og kameldýr þeirra eiga að geta
fengið sér sem hressingu.
Stundum er jafnvel lítið heyknippi
sett í skóinn fyrir kameldýrin.
Á Filippseyjum hafa börnin svip-
aðan sið á þrettánda degi jóla og
geta vænst þess að fá nammi eða
peningagjöf í skóinn sinn. Börnin í
Púertóríkó setja hins vegar pappa-
kassa undir rúmið sitt og fylla af
grasi, en árangurinn er sá sami og
víðförlir vitringarnir skilja þar eftir
eitthvað skemmtilegt.
Befana heitir undraveran sem
heimsækir ítölsku börnin á þrett-
ánda og er eins konar galsadraugur
eða hátíðarandi, og minnir janvel á
norn. Hún setur nammi í sokka
góðra barna, en kolamola ef börnin
hafa verið óþæg.
ai@mbl.is
Morgunblaðið/Einar Falur
Vitringarnir þrír í jóla-
sveinahlutverkinu
Gjöf í skóinn á þrettándanum frá vitringunum