Ný saga - 01.01.2001, Blaðsíða 67

Ný saga - 01.01.2001, Blaðsíða 67
Óleysanlegir fortíðarhnútar félagsþegnum samtímans fyrir sjónir og af hverju þær náðu fram að ganga í svo miklum mæli sem raun ber vitni.18 Mér virðist reynd- ar allnokkuð hafa verið tekið á samfélagslegu samhengi ofsóknanna á undanförnum árum, en ég er sammála Herbert um að það hafi lengi verið látið liggja á milli hluta að ofsókn- irnar áttu sér stað í samfélagi og að fórnar- lömbin hafi verið myrt af mönnum af holdi og blóði, en ekki fyrir tilstilli óhlutbundinna pólitískra þátta. Þessi breyting á sjónarhorni boðar að mínu mati vilja til að komast að rót- um bælingarinnar og viðurkenningu á óhugn- aði atburðanna. Tíminn hefur þegar skapað þá öruggu fjarlægð sem þarf til að hægt sé að láta af varnarháttum, sem hingað til hafa ver- ið samofnir stjórnmálaviðhorfum viðkomandi aðila. Slík tengsl eru þó enn fyrir hendi og sjást best á ofangreindum átökum um minnis- merkið sem fyrirhugað er að reisa í Berlín.19 Það stendur í rauninni enginn styr um það lengur hvort minnismerkið eigi að reisa, þó svo að ég geti ekki tekið undir með sagnfræð- ingnum Young urn að allir séu þar af leiðandi orðnir sáttir. Eberhard Diepgen, borgarstjóri Berlínar, greiddi eftir sem áður atkvæði gegn því að minnismerki Peters Eisenmans yrði reist. Herf bendir á hve ntikla athygli mót- mæli Diepgens vöktu, en láist að gera grein fyrir því að ástæður Diepgens voru hápóli- tískar.20 Berlínarbúar höfðu fyrir niargt löngu komið sér santan unt aðra gerð minnismerkis, og var það áður en Berlín var gerð að höfuð- borg. Deilur urn hver ætli að kosta þá vakt sem mun þurfa við vörslu á minnismerkinu kyntu síðan undir óánægju Berlínarbúa með að þurfa að greiða háar fjárhæðir fyrir minn- ismerki sem þeir höfðu ekki einu sinni valið sér sjálfir. Það fór einnig mjög fyrir brjóstið á þeim að mótmæli sjálfs borgarstjórans væru virt að vetlugi. Málin eru reyndar flóknari og pólitísk á alla kanta, en þetta ætti að nægja til að sýna hve samlvinnuð minningin um útrým- ingarherferðina er pólitískum viðhorfum, sent aftur hefur leitt lil þess að minningunni hefur markvisst verið beitt sem pólitísku þrýstitæki. Herbert telur untræðurnar enn búa yfir þeim leiðu annmörkum að mynda fjarlægð á samfélagslegt umhverfi nasista- tímabilsins sem og þarfir samtímans fyrir end- urskoðun. Atburðirnir sem til umræðu eru og þýðing þeirra fyrir nútímann verður undir í pólitískum hártogunum sérfræðinga á milli. Vandamálið sem Herbert minnist á tel ég urn þessar mundir einkum felast í kynslóðabilinu og ótta við að nútímamenningin stuðli að dreifingu merkingarinnar, eða því að atburð- irnir leysist upp og týnist í óteljandi nálgun- um, viðhorfum og áherslupunktum. Greining Volker Berghahns á bók Charles S. Maier, The Unmasterable Past, varpar ljósi á þetta vandamál. Maier greinir sagnfræðingadeiluna (Hi- storikerstreit) svokölluðu, með hliðsjón af póstmódernísku menningarumhverfi nútím- ans. Hann beitir hugtökunt eins og „karni- vali“ og samræðum ólíkra sjónarhorna á sviði þessara rannsókna til að greina þær ástæður sem liggja að baki mismunandi nálgunum.21 Berghahn segist hrifinn af þessu framlagi Maiers og þá sérstaklega af hugmynd lians um að víðfeðmi nútímaumræðu rnegi túlka sem mikilvæg skil við pólitísk átök rnilli hægri- og vinstrimanna. Maier telur að frá og með sagnfræðingadeilunni hafi rýrnið fyrir ólík sjónarhorn stækkað, mörg sjónarhorn geti tekist á í sömu andrá, textinn hafi fengið vægi sem ákveðið hugtak, og hugmyndin um „sannleika“ í málinu sé á undanhaldi. Berg- hahn verður þó fyrir vonbrigðunt þegar Mai- er býður enga lausn í lok greiningar sinnar og Mynd 7. Líkbrennslustofa sem varðveitt er í Auschwitz, stærstu útrýmingarbúðunum. I þeim var um ein milljón gyðinga tekin af lífi í heims- styrjöldinni síðari. 65
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Ný saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.