Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1987, Page 81

Um leyfilegar raðir ífornu máli og nýju 79
sem enda á sérhljóði í rót: Kwm (kýr), Jomfrum (Jómfrú) (sbr. Bandle
1956:69-70).
2.5
-éi(-). -i fellur svo til alls staðar á eftir -é- í greininum: Tried, Trien
(tré), Fied (fé). Þágufall eintölu slíkra orða er endingarlaust eins og í
fomu máli. í viðtengingarhætti nútíðar sagnarinnar vera hefur beyg-
ingin breyst til nútíðarhorfs enda þótt oftast sé ritað sé í 3. persónu
fleirtölu (sbr. Bandle 1956:356-357; 426). í Nýjatestamentinufrá 1540
voru reglur hins vegar að öllu leyti eins og í fomu máli (sbr. Jón Helga-
son 1929:76).
2.6
Það sem helst vekur athygli þegar athugað er ástand mála eins og
það birtist í Guðbrandsbiblíu er hve margt er líkt og nú enda þótt eldra
ástand varðveitist að hluta. Athyglisvert er að aðeins skuli ritað -áa-
í lýsingarhætti nútíðar og ncf-stofnum. Þetta vekur m.a. þá spumingu
hvers vegna þessir hópar skera sig úr og hvort svo hafi í raun verið í
fomu máli. En slíkt er erfitt að athuga vegna dæmafæðar. En það væri
fróðlegt viðfangsefni að ætla röðinni -áa(-) nánari stað í tíma.
Allómorf í beygingu einkvæðra lýsingarorða í nefnifalli fleirtölu í
kvenkyni voru enn fyrir hendi á þessum tíma: blár en trúar, mjóar.
Stundum er ritað bláum, stundum blám en alltaf trúum og mjóum svo
að dæmi séu tekin. Að því er nafnorðabeygingu varðar er ritun -áu-l
-á-, -úu-l-ú- einkum bundin kyni og orðstofnum, þ.e. ritað er -á- í ein-
kvæðum kvenkynsorðum í þágufalli fleirtölu eins og á og brá; einnig
í orðunum kné og tré, svo og stundum í lýsingarorðum. Annars er yf-
irleitt ritað -áu-. -ú- en ekki -úu- er sömuleiðis bundið við einkvæð
kvenkynsorð í þágufalli fleirtölu, sbr. 2.4.
Hér áður var fommálinu lýst sem svo að þá hafi brottföllin verið
hljóðfræðilega skilyrt. í Guðbrandsbiblíu gildir sú regla að hluta til en
að hluta og raunar miklu fremur eru reglumar orðnar skilyrtar af beyg-
ingarlegum þáttum.