Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1987, Blaðsíða 118

116
Flugur
En víkjum á ný að enskum og bandarískum áhrifum á íslenskt nú-
tímamál, og þá einkum tökuyrðum. Hér mætti ætla að um auðugan
garð fræðirita væri að gresja, en því er aldeilis ekki að heilsa. Til er ein
B.A.-ritgerð frá 1974 um þetta efni: Ensk tökuorð í nútímaíslensku —
nokkrar athuganir, eftir Eyvind Eiríksson, sem áður var getið. f heim-
ildakönnun sinni fann Eyvindur aðeins örfáar blaða- og tímaritsgreinar
um þetta efni og nú, 13 árum síðar, hef ég rekist á fátt sem þar mætti við
bæta. Mér finnst með ólíkindum hversu lítið við vitum um ensk töku-
orð, og önnur þau áhrif sem ensk tunga hefur haft á íslenskt nútímamál,
ef tillit er tekið til þess hversu oft er fjallað um þetta efni bæði í ræðu
og riti.
En hvaða atriði þyrfti helst að kanna? Eyvindur taldi áhrif ensku á
íslensku vera þrenns konar og flokkaði þau á eftirfarandi hátt (1974:14):
I. Almennt mál, er þorri manna skilur og notar.
II. Slang, eða mál, sem aðeins er notað í vissum, þröngum hóp-
um, án þess að vera sérmál starfsstétta.
III. Sérmál, bundið ákveðnum fræðum eða starfsgreinum. Þar er
einkum um að ræða eftirfarandi:
a. Sjómannamál, einkum togarasjómanna.
b. Mál iðnaðarmanna í ýmsum greinum, einkum bifvélavirkj-
un og flugvirkjun.
c. Mál starfsmanna að ferðamálum.
d. Mál flugmanna og flugstjómarmanna.
e. Mál skemmtikrafta, einkum þeirra, er framleiða og flytja
skemmtitónlist, nú hið svokallaða popp.
f. Mál vöruinnflytjenda og annarra verslunarmanna.
g. Mál tæknimanna ýmissa.
h. Mál fræðimanna í ýmsum greinum, þeirra er mikið lesa
ensk rit í grein sinni eða stunda nám sitt að einhverju marki
á ensku málsvæði.
Af þessum þremur flokkum er hinn síðastnefndi, þ.e. sérmál starfs-
stétta, algjörlega ókannað svið. Þar kann einnig að vera að það sé nú
orðið of seint að rannsaka einn merkilegasta þáttinn í áhrifum ensku á