Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1987, Qupperneq 119

Flugur
117
íslensku fram að síðari heimsstyrjöld, þ.e. málfar togarasjómanna, sem
ekki virðist hafa skilað sér svo nokkru nemi í prentuðu máli. Þetta er
vottur um sorglegt skeytingarleysi.
Um slangur, þ.e. flokk II, vitum við ögn meir, þar sem út kom ís-
lensk Slangurorðabók fyrir fáeinum árum (Mörður Ámason, Svavar
Sigmundsson, Ömólfur Thorsson 1982). Mér vitanlega hefur þó eng-
inn rannsakað hana með sérstöku tilliti til ensku.
í ritgerð sinni gerir Eyvindur Eiríksson fyrsta flokkinn, þ.e. almennt
mál, að umfjöllunarefni. Hann velur, að því er virðist af handahófi,
liðlega eitt hundrað tökuorð sem hann rannsakar, en einungis með til-
liti til beygingafræði. Um áhrif enskra tökuorða á hljóðkerfi fslensks
nútímamáls vitum við sem sagt ekki neitt. Þá má einnig spyrja hvort
eitt hundrað orð séu nógu stórt úrtak til að hægt sé að draga af því
marktækar ályktanir. Mér vitanlega hefur enginn kannað fjölda eða út-
breiðslu enskra tökuorða í íslensku nútímamáli. Við höfum enga vitn-
eskju um hvort þau skipta hundruðum eða þúsundum eða þaðan af
meim. Öll þessi vafaatriði skýra væntanlega hversu varkár Eyvindur er
í ályktunum sínum um áhrif ensku á íslenskt nútímamál, en þó kemst
hann að svohljóðandi niðurstöðu (1974:151):
Áhrif ensku á beygingakerfið tel ég koma fram í auknum fjölda nafn-
orða með óvisst kyn og beygingu, sem og stórauknum fjölda
óbeygðra lýsingarorða og meiri notkun meira og mest til stigbreyt-
ingar en áður. Mætti þvf gera ráð fyrir vaxandi óvissu um kyn og
beygingu eftir kynjum, þ.e. minnkandi áhrifum kyns í beygingakerf-
inu. Gæti það haft áhrif á grundvöllinn að stjóm og samræmi í ís-
lensku. Hlutfallslega stór hópur hvorugkynsorða gæti og verið merki
þessarar óvissu.
Um önnur áhrif er vafasamt að fullyrða, en þó má greina vissar breyt-
ingar sem orðið hafa í samskiptum málanna tveggja. Með hliðsjón af
tökuorðum úr fom- og miðensku hefði til dæmis mátt ætla að hinn nýi
hugarheimur vísinda og tölvutækni myndi birtast okkur sem samansafn
tökuorða, líkt og gerðist með kristni og riddaramál. Svo er þó ekki.
Þennan orðaforða höfum við þýtt af mikilli natni. Aftur á móti höfum