Ritmennt - 01.01.2000, Page 46

Ritmennt - 01.01.2000, Page 46
BIRGIR ÞÓRÐARSON Á ÖNGULSSTÖÐUM RITMENNT Á bls. 43: Kvennaskólinn á Laugalandi. Skólahúsið var að stofni til hús frú Kristjönu Havstein, sem hún flutti frá Skjaldarvík. Árið 1877 stækk- aði Eggert húsið um helming og þar var kvennaskólinn starfræktur til 1896. Hluti húss þessa mun síðar hafa verið fluttur að Hrafnagili og var þar íbúðarhús jarðarinnar fram undir 1930, en hinn hluti hússins var íbúðarhús á Syðra-Laugalandi fram til 1926. Ekki mun vera til nein ljósmynd af skólahúsinu, en myndin er af málverki Bald- urs Eiríkssonar frá Dvergs- stöðum, sem að líkindum er gert um 1950. Hann mun við gerð málverksins hafa stuðst við ljósmynd af þeim hluta hússins sem fluttur var að Hrafnagili, ásamt heimildum frá dögum skólans, um stærð þess og gerð. Málverk Baldurs er nú varðveitt í Laugalands- skóla, ásamt fleiri munum sem eru til minja um hús- mæðraskólann þar. hrepp, Saurbæjarhrepp og Öngulsstaðahrepp, sem rúmum hundr- að árum síðar sameinuðust í eitt sveitarfélag, Eyjafjarðarsveit. Framfarafélag Eyfirðinga skiptist þó fljótlega í þrjú félög hvert í sínum hreppi og voru þau undanfari búnaðarfélaga hreppanna. Annað mál sem Eggert barðist ötullega fyrir var stofnun Kvennaskólans á Laugalandi, eins og fram kemur með fjársöfn- un hans í Danmörku. Þá bjó á Syðra-Laugalandi í Öngulsstaða- hreppi Kristjana Havstein, ekkja Péturs Havstein amtmanns, en hann lést í Skjaldarvík 24. júní 1875, og höfðu þau hjón dvalist þar síðan amtmaður lét af embætti 1870. Hafði Kristjana átt lít- ið timburhús í Skjaldarvík, sem flutt var að Syðra-Laugalandi. Dreif Eggert í því að láta byggja við húsið og þar hófst síðan kennsla haustið 1877, og starfaði kvennaslcólinn þar til ársins 1896, en þá var hann fluttur til Akureyrar. Laugalandsslcóli var síðan endurbyggður á Syðra-Laugalandi árið 1937. Talið er að Eggert hafi verið ábúandi á Laugalöndunum báðum 1876-82. Lítið var hann þó við búskapinn sjálfur en lét ráðs- menn sína að milclu leyti sjá um hann. Á þeim árum stóð Eggert fyrir merkilegri framkvæmd sem var framræsla Staðarbyggðar- mýra. Að því verki var unnið árin 1878-80 og þótti að því stór bót næstu árin. Um þessa framkvæmd urðu reyndar milclar deil- ur þegar frá leið, þegar kom að nauðsynlegu viðhaldi á skurðum og stíflugörðum, og þar sem eklci var hægt að grafa skurðina nægilega djúpa með þeim ófullkomnu verkfærum sem þá voru fyrir hendi fór það svo að skurðirnir sigu fljótlega saman og lcomu þá að litlu gagni. Eitt síðasta stórfyrirtækið sem Eggert stóð fyrir hér á landi var Ensk-íslenska verslunarfélagið sem starfaði í Reykjavík. Sumar- ið 1881 hafði hann skip í förum milli Skotlands og Reykjavíkur, fór þrjár ferðir með sauðfé og hesta og flutti heim enskar vörur. Náðu viðskipti hans þá um svæðið austan frá Rangárvöllum og vestur í Borgarfjörð. Fljótlega fór þó að draga úr starfsemi félags- ins og mun það hafa hætt rekstri 1884, og hafði þá orðið fyrir verulegu fjárhagstjóni. Einnig reyndi hann að koma á fót félagi til kaupa á þilskipi til fiskveiða, en ekkert varð úr því. Allar þessar framkvæmdir, sem Eggert barðist fyrir að koma á fót, kostuðu milcla fjármuni, og lcorn þá í ljós að honum var 42
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168

x

Ritmennt

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.