Ritmennt - 01.01.2000, Síða 74

Ritmennt - 01.01.2000, Síða 74
( STEINGRÍMUR JÓNSSON RITMENNT Jón Guðmundsson var kominn nokkuð á sjötugsaldur og heilsa hans farin að gefa sig. Hann hafði árið 1872 fengið tilboð um að selja Þjóðólf Jóni Ólafssyni ritstjóra en hafn- að Jrví.2 Veturinn 1873-74 dvaldist Jón í Kaupmannahöfn sér til heilsubótar, en Hall- dór Kr. Friðriltsson annaðist ritstjórn Þjóð- ólfs í fjarveru hans. Matthías Jochumsson, sem orðinn var eldcjumaður í annað sinn, hafði látið af prestslcap á Kjalarnesi og siglt til Englands. Þar kynntist hann Robert Spears presti sem jafnframt var yfirritari Hins mikla breska únítarafélags og ritstjóri blaðsins Christian Life er hann stofnaði þá um veturinn.3 Að áeggjan Spears fór Matthías til Kaupmanna- hafnar í ársbyrjun 1874, hitti Jón Guð- mundsson og gerði honum lcauptilboð í Þjóðólf.4 Var kaupsamningurinn undirritað- ur heima hjá Jóni Sigurðssyni hinn 11. febr- úar,5 og var kaupverðið 900 rd. staðgreitt. Tólc Matthías svo við ritstjórn blaðsins í apríllok. Mattliías vissi að hann var hálfdrættingur í pólitík og var því mikið í mun að velja sér lijálparmenn. Einltum vildi ltann styðja stefnu Jóns Sigurðssonar, kvaóst vilja birta hvaðeina sem Jón sltrifaði og bað hann bréf- lega í snarhasti að skrifa grein um nýju stjórnarskrána. Skömmu eftir að Matthías tólc við Þjóðólfi hljóp nokkur snurða á þráð- inn milli hans og Jóns. Hafði Matthías sent Jóni tvö ljóð til birtingar í fyrsta árgangi Andvara sem nú slcyldi leysa hið gamla málgagn Jóns Ný félagsrit af hólmi. Áður en Andvari kom út birti Matthías hins vegar ljóðin í Þjóðólfi. Mislílcaði Jóni það og vildi þá ekki birta þau í Andvara.6 Jón hafði efa- semdir um Matthías sem meðal annars má sjá af orðum hans í bréfi til Eiríks Magnús- sonar í febrúar 1874 þar sem Jón sltrifar að hann „vildi bara, að Matt(h)ías væri dálítið fastari í rásinni".7 Virðist sem Jón hafi ekki talið vert að treysta um of á Matthías. Hins vegar var annar maður sem um þessar mundir átti hug og hjarta Jóns Sig- urðssonar. í bréfi til Halldórs Kr. Friðriks- sonar í júlí 1874 skrifar Jón Sigurðsson hlý- lega um Björn Jónsson og augljóst að Jón batt milclar vonir við hann.8 Björn, sem var ritstjóri Skírnis 1873-74, hafði verið við laganám í Kaupmannahöfn en gekk frá prófi vorið 1874 og fór til íslands um sumarið. Á Þingvallafundi 1874 sem haldinn var á veg- um Þjóðvinafélagsins var áltveðið að hefja útgáfu nýs þjóðblaðs og var Björn valinn til að ritstýra því. Blaðið Víkverji vék af vett- vangi, og lcom fyrsta tölublað ísafoldar út hinn 19. september. Náði blaðið strax fót- festu og varð annað tveggja stærstu blaða landsins við hlið Þjóðólfs sem nú átti á brattann að sækja. Menn höfðu lengi gagnrýnt fyrirkomu- lagið urn stjórn yfirvaldanna á Prentsmiðju landsins og ósltað hreytinga þar á. Það var þó ekld fyrr en Halldór Kr. Friðriksson flutti tillögu um sölu prentsmiðjunnar á alþingi 1875 að slcriður lcomst á málið. Tillagan var samþykkt og síðan staðfest af konungi í árs- lok. Gengið var til samninga við Einar Þórð- arson, og lteypti lrann prentsmiðjuna með húsi, öllum áhöldum og bókaleifum og hóf 2 Einar Laxness (1960), hls. 190. 3 Matthías Jochumsson (1922), bls. 248. 4 Matthías Jochumsson (1935), bls. 125-27. 5 Einar Laxness (1960), bls. 190. 6 Matthías Jochumsson (1935), bls. 190-94. 7 Jón Sigurðsson (1933), bls. 198. 8 Jón Sigurðsson (1911), bls. 597. 70
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168

x

Ritmennt

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.