Ritmennt - 01.01.2000, Blaðsíða 86

STEINGRÍMUR JÓNSSON
RITMENNT
ar, sem þá var orðinn prestur á Gilsbakka í
Hvítársíðu, dagsettu 8. janúar 1883 skrifar
Jón Steingrímsson:33
Ovinir Sch. lugu því, að ritarinn hefði vaknað,
þegar höfuðið var klofið. Það er eitt dæmi meðal
margra upp á illgirni þeirra. Jarðar-för hans fer
fram á föstudaginn 12. þ.m. Nú er Jón ritari orð-
inn allra bezti maður í munni brodda hjer í bæn-
um og þess háttar manna; þeir segja: „Hann var
ofgóður maður til að lifa".
Breytingar í blaðaútgáfunni
I bréfinu 8. janúar 1883 segir Jón Stein-
grímsson Magnúsi Andréssyni fréttir af
blaðaútgáfunni í Reykjavík. Jón Olafsson sé
að sögn í miklum kröggum eftir lát ritarans,
sem ætlaði að verða hans önnur hönd við
útgáfu Þjóðólfs sem Jón Ólafsson hafði
lceypt og sameinað Skuld. Sé 1. nr. lcomið út
af honum, en í síðasta númerinu af Skuld
(29. des.) séu rolcnaslcammir um bæjarfóget-
ann Theodor Jónassen og Grím Thomsen,
og „segja menn, að skammirnar um Grím
sjeu í þeim tilgangi geröar, að Jón Ól. ætli
sjer að lána peninga hjá síra Þórarni í Görð-
um, og vonað, að sjer mundi þá ganga bet-
ur".
Einnig segir Jón Steingrímsson Magnúsi
að Kristján Ó. Þorgrímsson, fyrrum eigandi
Þjóðólfs, og Einar Þórðarson prentari hafi
stofnað blað er þeir nefni „Suðra". Hafi þeir
fengið Gest Pálsson sem ritstjóra, en Gestur
ritstýrði nokkrum síðustu tölublöðunum af
Þjóðólfi áður en Jón Ólafsson keypti blaðið
af Kristjáni í árslolt 1882. Jón Steingrímsson
segir 1. nr. af Suðra ltomið út og líti dável
út, „en hárugt mun vera hermt frá sumu og
talsvert skrum, svo sem t.d. í greininni um
leildna hjerna í sltólanum [...] Síra Þórður
fær „Suðra" og lætur þig víst fá expl. ef þú
hefur ckki fengið það áður".34
Prentun Þjóðólfs hafði flust yfir í ísafold-
arprentsmiðju í ársbyrjun 1882 en Slculd
sem Jón Ólafsson ritstýrði var prentuð í
Prentsmiðju Einars Þórðarsonar. Þegar Jón
keypti Þjóðólf og sameinaði blöðin 1883
hvarf Slculd úr sögunni sem sérstakt blað.
Þar með var prentsmiðja Einars án blaðs, og
voru það því miklir hagsmunir fyrir prent-
smiðjuna að hið nýja blað Suðri skyldi kom-
ast á fót og vera prentað hjá Einari.
Og fleira hefur Einar prentari haft á prjón-
unum til að útvega prentsmiðju sinni verlc-
efni því að í októberlok 1883 skrifar Jón
Magnúsi og segir að Einar prentari ætli
„einnig að gefa út tímarit með Gest fyrir rit-
stjóra, annað en Suðra,- þar í á að verða
sl<áldslcapur, eintómur slcáldslcapur eptir
Gest (og Einar?)".35 Elclcert varð þó úr þess-
um áformum, og örlög Prentsmiðju Einars
Þórðarsonar urðu elclci umflúin. Hún hætti
störfum í maí 1886, og lceypti Björn Jónsson
pressuna og prentáhöldin og sameinaði ísa-
foldarprentsmiðju. Lauk þar sögu prent-
smiðjunnar sem átti upphaf sitt að relcja til
fyrstu prentsmiðju á íslandi sem lcom að
Hólum um 1530.
Vesturheimsferðin
Arin upp úr 1880 voru milcil harðindaár.
Aulc þess gelclc slæm mislingasótt sumarið
1882 er lagði marga að velli. Stórir hópar
fóllcs fluttust til Vesturheims, og meðal
33 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 8.1. 1883).
34 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 8.1. 1883).
35 Lbs 5219 4to (JSt til MA, 31.10. 1883).
82