Vera - 01.04.2002, Síða 71

Leitin að hamingjunni
Hamingja. Eitt af þessum oröum
sem viö þekkjum svo vel en eigum
svo erfitt meö að skilgreina. Við
vitum að hún er eftirsóknarverð,
góð og falleg, en erum sjaldan eða
aldrei viss um að hafa öölast hana
að fullu. Skoðanir eru einnig
skiptar um það í hverju hún felist,
hvort hún tengist peningum, vin-
áttu, völdum, gáfum, fegurð,
heilsu eða ást (annað svona orð),
eða jafnvel einhverju allt öðru.
Eg veit ekki til þess aö nokkur einasta
manneskja á jöröu niðri sé fullkomlega
sátt og ánægð meö öll ofantalin atriði
i lifi sínu og þar af leiðandi segir mér
svo hugur að við gætum hreinlega öll
sannfærst um að eitthvað skorti og að
betrumbæta þurfi vissa þætti í tilveru
okkar i þeim tilgangi að verða „ham-
ingjusöm". í vestrænu nútímaþjóðfé-
lagi er einstaklega auðvelt að komast
að þeirri niðurstööu að „eitthvaö
vanti". Daglega erum við bombard-
eruð með skilaboðum og auglýsingum
um allt það sem aðrir eiga, eru, vita og
geta og þó svo ég þori, geti og vilji,
virðist það bara aldrei vera nóg.
Hamingjuuppskrift gúrúsins
A þessum síðustu og verstu tímum
fjarlægist hamingjutakmarkið óðfluga
með auknum kröfum sem einstakling-
arnir gera til sín sjálfir, en á sama tíma
erum viö tilbúin til að ganga æ lengra
í þeim tilgangi að nálgast hamingjuna.
Sprottið hafa upp út um allan heim
einstaklingar og hópar sem telja sig
hafa fram að færa hina „réttu" upp-
skrift að hamingjunni og fólk hópast
að reiðubúið til að gera næstum hvað
sem er (jafnvel koma nakið fram) í
skiptum fyrir sopa af töfraseyðinu sem
lætur það lifa hamingjusamt til ævi-
loka.
Fyrir stuttu síðan varð ég vitni að
hamingjunámskeiði. Reyndar var það í
plati þar sem ég var stödd á æfingu i
Borgarleikhúsinu á leikriti eftir Þor-
vald Þorsteinsson sem heitir And
Björk of course og fjallar á grimm -
kaldhæðnis - kómískan hátt um eitt
slíkt námskeið. Þar eru samankomnar
sex manneskjur auk leiðbeinanda sem
eiga það sameiginlegt að vanta eitt-
hvað, vilja eitthvað og vænta einhvers
meira í lífinu. Lausnirnar hyggjast þau
finna i gegnum þetta námskeið sem
leiðbeinandinn hefur hannað eftir
hamingjuuppskrift gúrúsins Will.
Hvort einstök uppskrift virki svo til aö
losna viö jafn ólíka djöfla og þau hafa
að draga hvert um sig er aftur önnur
Ella.
Samkvæmt töfraformúlu herra
Will er nauðsynlegt að opna sig, losa
um skítinn og hleypa hreinlega öllu
því sem angrar okkur út. Fólk þarf að
tjá sig og hreinsa þannig sjálft sig að
innan. Hreinsunin mun að lokum færa
hvern og einn nær einhverju óræðu
takmarki sem á að gera tilveruna betri.
í tilraun sinni til að kaupa betra líf
lætur fólkið hafa sig útí allskyns æf-
ingar og uppákomur undir handleiðslu
ó-fagmannlegrar manneskju sem hef-
ur það eitt á bak við sig að hafa „frels-
ast" inn í fræði áðurnefnds Will frá
Ameríku. Þau losa um stíflurnar, tjá
sig og hreinsa skítinn og i sannfæringu
sinni um þann fábæra árangur sem
þau eiga að vera að upplifa gleymist
kannski að fylgjast með því hvert allur
skíturinn fer. Eða fer hann kannski
ekki neitt?
Hlaupin á eftir regnboganum
Það er auðvelt að telja okkur trú um
að lausnina og leiðina að hamingjunni
sé að finna í ýmiskonar skyndilausn-
um. Ég gæti svosem gengið um með
töfrasteina í vasanum, lesið óteljandi
sjálfshjáIparbækur og öskrað og dans-
að á námskeiði. Spurningin er þó
hversu langt það næði mér. Ef raun-
veruleg vandamál eru til staðar er þörf
á fagmannlegu mati, langtíma með-
ferðum og raunverulegri úrvinnslu
þess sem veldur einstaklingunum erf-
iðleikum.
Ef óhamingjan felst hinsvegar í því
að kunna ekki að skilgreina hamingj-
una og vissu fólks um að „hinir" hljóti
að vera hamingjusamari en það sjálft
vegna þess aö það stenst ekki saman-
burð við hinar fullkomnu imyndir sem
finna má allstaðar og alltaf, er lausnin
önnur. í slíkum tilvikum (sem eru lang-
flest) myndi ég halda að mesta hjálpin
fælist i því að gera sér grein fyrir því
að það fólk sem segist aldrei hafa vilj-
að breyta einhverju við sjálft sig til
þess að vera ánægöara og þar af leið-
andi hamingjusamara, eru mjög lík-
lega lygarar. Og eins og áður sagði má
líkja hamingjunni við endann á regn-
boganum. Því lengur sem við hlaupum
á eftir honum, þvi lengra virðist hann
færa sig. Efasemdin um það hvort við
höfum höndlað hamingjuna er besta
leiðin til að tapa henni. Eða er ég
kannski of djúp....?
71