Vera - 01.08.2002, Blaðsíða 20

vera
verslun með konur
Margrét K. Sverrisdóttir
Eg vil í upphafi fjalla lítillega um íslenska þýð-
ingu hugtaksins „Trafficking in women“.
Mansal er skilgreint sem nútíma þrælasala í
kynlífsiðnaði. A íslensku hefur orðið mansal verið not-
að en einnig orðið kynlífsþrælasala. Orðið mansal fel-
ur í sér að salan beinist eingöngu að konum en orðið
kynlífsþrælasala getur hins vegar átt við um sölu á
konum, körlum og börnum. Á ráðstefnunni bar þetta á
góma og þar var neíht að á sænsku mætti kalla þetta
kvinnohandel sem gæti útlagst kvennasala, eða
kvennaverslun á íslensku ef nota skal eitt orð. Sitt sýn-
ist hverjum, en það er vissulega íjötur um fót að þurfa
að byrja á því að kenna þjóðinni nýtt hugtak áður en
farið er að ræða vandann.
Það er einnig slæmt ef nýtt hugtak tengist ekki dag-
legu lífi fólks og þó svo orðið mansal sé afar vönduð ís-
lenska er það að því leyti óheppilegt að óupplýst fólk
gæti misskilið það og haldið það vera mannsal, sbr. al-
gengan misskilning varðandi orðið einmana og ein-
manna... Ég mun þó halda mig við orðið mansal í því
sem hér fer á eftir.
TAVE PARDUOS KAIP LELE
„Þú verður seld eins og strengjabrúða.” stendur á
plakati sem á að vara stúlkur í Eystrasaltslöndunum
við óvissri atvinnu í öðrum löndum.
20
Mansall
Af ráðstefnunni Gegn mansali í
Ráðstefnan var fyrsta sameiginlega ráðstefna (sem-
inar) Norðurlanda og Eystrasaltslanda gegn mansali og
var skipulögð af Norðurlandaráði í samvinnu við yfir-
völd á Norðurlöndum og í Eystrasaltsríkjunum. Þessi
ráðstefna var haldin að frumkvæði Women and
Democracy — kvennaráðstefnunnar sem haldin var í
Vilnius í Litháen í júní árið 2001, en þar var ákveðið að
hrinda af stað herferðum gegn mansali. Ráðstefnan
markaði upphaf þeirra herferða í löndunum sem að ráð-
stefnunni stóðu.
Markmið ráðstefnunnar var að vekja athygli al-
mennings á hversu alvarlegt vandamál mansalið er og
leita ráða til að bregðast við því á alþjóðavísu. Hér á eft-
ir verður stiklað á stóru um það helsta sem fram kom á
ráðstefnunni en þó eru ótaldir fjöldi vinnuhópa sem
fjölluðu um margvíslega þætti þessa umfangsmikla
vandamáls.
Herferðirnar
Mikil áhersla var lögð á mikilvægi herferðanna sem í
hönd fara, samtímis í átta löndum. Almenningur í
Eystrasaltslöndum og á Norðurlöndum hefur ekki gert
sór grein fyrir því að þetta ætti sér stað í þeim mæli sem
raun ber vitni og að glæpasamtök skipuleggi mansal og
noti stúlkur sem kynlffsþræla. Herferðunum er ætlað að
upplýsa almenning um það.
nútíma þrælasala
í kynlífsiðnaði
Tallinn í Eistlandi, 29. - 31. maí 2002
Einnig var lögð áhersla á að efla þyrfti fræðslu og
reyna að auka atvinnuþátttöku ungra kvenna í Eystra-
saltslöndum. I dag eru meðal mánaðarlaun í Eistlandi
um 30.000 íslenskar krónur og atvinnuleysi mjög mikið.
Það er því vonin um skjótfenginn gróða og félagsleg
neyð sem rekur stúlkurnar til að stunda vændi. Undir-
liggjandi ástæður vændis eru m.a. fátækt og ójafnrétti
kynjanna.
Von er bundin við það að herferðunum takist að
breyta viðhorfum til vændis og túristavændis yfirleitt.
Lögð er áhersla á að vændi er ekki starf og að þeir sem
borga fyrir slíka þjónustu eru að ráðast gegn mannlegri
reisn. Þetta kallar á allsherjar viðhorfsbreytingu al-
mennings og opinberra starfsmanna. Þá var einnig rætt
um að efla þyrfti umræðu meðal almennings um eðli
vændis, þ.e. að þarna sé um að ræða markað sem ræðst
af framboði og eftirspurn.
Aðstæður stúlknanna
Helstu ástæður þess að stúlkur lenda í klóm glæpasam-
taka eru mikil fátækt, atvinnuleysi og fáfræði þeirra
varðandi þær hættur sem felast í því að ætla að stunda
vændi í öðrum löndum. Flestar stúlkur sem verða
mansalinu að bráð vita þegar þær sækja um starf í öðru
landi að þeim er ætlað að stunda vændi. í Eystrasalts-
löndum er vændi ekki alvarlega fordæmt af samfélag-