Vera - 01.10.2003, Blaðsíða 20

sínu kvenleg - af því að hún er kona. Hún þarf ekki að
undirstrika það með öllum þessum aðferðum, hún má
bara vera eins og hún er.“
Rosaleg tregða í jafnréttismálum
Þegar Þuríður er beðin að bera saman femínísku bylgj-
una núna og á áttunda áratugnum segir hún að sér finn-
ist krafturinn svipaður og segist alsæl með þetta. „Þetta
eru öflugar ungar konur sem hafa hátt, trana sér fram
og láta í sér heyra. Það líkar mér. Mér finnst að nú þurfi
femínistar að koma sér til áhrifa sem víðast í samfélag-
inu - í stjórnkerfinu og ekki síst í atvinnulífinu, þar sem
peningarnir eru. Þeir sem hafa völdin geta breytt hlut-
um ótrúlega mikið á skömmum tíma svo við fáum ekki
rönd við reist. Ef við höfum ekki femínista þar sem
ákvarðanirnar eru teknar, manneskjur sem sporna við
og hafa völd til að segja já eða nei, þá getum við búist
við því að það sem við höfum náð fram verði bara tekið
af okkur einn góðan veðurdag.“ Auður Alfífa tekur
undir þetta: „Það er rosaleg tregða í jafnréttismálum og
margir sem vilja vinna á rnóti. Ef baráttan stoppar get-
um við farið mörg ár aftur í tímann, eins og gerðist á tí-
unda áratugnum.“
Að lokum eru þær mæðgur spurðar hvort þeim finn-
ist ekki skipta máli að konum hafi fjölgað á þingi. „Það
er ekki nóg að það séu konur, þær verða að vera
femínistar. Það er heldur ekki nóg að setja eina konu í
einhverja nefnd eða stjórn, ein kona getur svo litlu
breytt. Þær verða að vera að minnsta kosti tvær, þá geta
þær breytt heilmiklu - þ.e. ef þær eru femínistar!“ segja
þær mæðgur að lokum.
Fyrsta bylgjan:
Konur eru líka menn
Konur berjast fyrir borgaralegum
og pólitískum réttindum. I þessu
fólst m.a. lagalegur réttur til mennt-
unar og sjálfræðis.
1887: Bríet Bjarnhéðinsdóttir held-
ur fyrst kvenna opinberan fyrirlestur.
1894: Hið íslenska kvenfélag stofnað.
1907: Kvenréttindarélag íslands
stofnað.
1908: Fyrsta kvennaframboðið
kemur íjórum konum í bæjarstjórn
Reykjavíkur.
1911: Konur fá jafnan rétt til
menntunar og embætta.
1915: Konur eldri en 40 ára fá kosn-
ingarétt til Alþingis.
1920: Konur fá jafnan rétt til kosn-
inga til Alþingis á við karla.
1922: Ingibjörg H. Bjarnason er
kosin á Alþingi fyrst kvenna.
Önnur bylgjan:
Hið persónulega er pólitískt.
Konur berjast fyrir jafnrétti á öllum
vígstöðvum. Þær benda á að jafnrétti
sé meira í orði en á borði. Konur
krefjast þess að vera metnar að verð-
leikum innan og utan heimilisins.
1970: Rauðsokkahreyfingin er
stofnuð. Sama ár verður Auður
Auðuns fyrst kvenna til að gegna
ráðherraembætti.
1974: Auður Eir Vilhjálmsdóttir
verður prestur fyrst íslenskra
kvenna.
1975: Kvennafrídagurinn haldinn
til að vekja athygli á vinnuframlagi
kvenna. Sama ár eru lög um fóstur-
eyðingar rýmkuð verulega.
1976: Lög sett um jafnrétti karla og
kvenna.
1980: Vigdís Finnbogadóttir kosin
forseti íslands.
1982: Kvennaframboðið stofnað og
Kvennalistinn 1983.
1987: Sex konur ná kjöri til Alþing-
is sem þó er innan við 10% þing-
manna.
Þriðja bylgjan:
Erfitt er að skilgreina þriðju bylgju
femínisma, við erum stödd mitt í
henni og erum því eins og fiskarnir
sem sjá ekki sjóinn. Þriðja bylgjan
tengist hnattvæðingunni, klámvæð-
ingunni og hinni nýju fræðigrein -
kynjafræði. Klámvæðingin tröllríð-
ur flestum vestrænum þjóðfélög-
um. Hnattvæðingin gerir það kleift
að konur eru seldar í hjónabönd
og/eða kynlífsþrælkun landa og
heimsálfa á milli. Margir femínistar
sem í annarri bylgju femínisma
börðust fyrir kynfrelsi kvenna berj-
ast nú fyrir því að litið sé á konur
sem eitthvað annað en aðeins kyn-
verur og skrautmuni. Þriðja bylgjan
byggir á grunni og reynslu fyrstu og
annarrar bylgjunnar en nýmæli er
að fólk er nú háskólamenntað í
kynjafræðum, fræðum sem snúast
um femínisma.
1996: Kvennafræði í fyrsta skipti
kennd við Háskóla íslands, verður
síðar kynjafræði.
1998: Bríet, félag ungra femínista
stofnað.
2003: Femínistafélag íslands stofn-
að, félagar á sjöunda hundrað af
báðum kynjum.
Samantekt: Auður Magndís Leiknisdóttir og Gunnhildur Sigurhansdóttir.