Freyr - 15.04.1966, Qupperneq 61

FREYR
239
Furaolía í smjöri
Um áraraðir hafa fjölmargar leiðir verið prófaðar
til þess að gera smjör við hæfi allra neytenda. Það
er kunnara en frá þurfi að segja, að fóður kúnna
hefur mjög mikil áhrif á gerð og gæði smjörsins og
þá einnig á þéttleik þess. Fólk vill hafa smjör, sem
auðvelt er að smyrja með, ofurlítið seigt og ekki
hart.
Vissar tegundir fóðurs gera það að verkum, að
smjörið verður þurrt og stökkt, þ. e. a. s. tólgarlegt
að gerð. Þurrhey er t. d. gjarnt á að valda þessum
annmarka. Vissar fitutegundir í fóðrinu hafa verið
notaðar til þess að ákveða þéttleik smjörsins.
Finnar hafa komizt að raun um að furuolía er til
þess kjörin að mýkja smjörið og eru bæði sænskar
og finnskar tilraunir í gangi með furuolíu til þessara
þarfa. Svíar prófa í 60 áhöfnum með 280 kýr, sem
skipt er í tvo hópa, er fá mismikið magn furuolíu
í fóðrinu.
Það eru feitar sýrur í olíunni, sem hér er ætlað
að gera gagn, en gagnið varðar bændur í Norður-
Svíþjóð sér í lagi, þar er notað mikið hey handa
kúnum og svo má vera, að norðlenzku hvítu kýrnar
hafi ríkari tilhneigingu til að framleiða þéttara
smjör en önnur kúakyn, en mestu mun þó fóðrið
ráða. Árangurinn af tilraununum er talinn að feng-
inn verði fyrir sumarið.
Hveiti og fóðurkorn
Talið er, að á uppskeruárinu 1965—66 muni met-
verzlun verða með hveiti, en það stafar fyrst og
fremst af of lítilli uppskeru í Kína, Indlandi og Rúss-
landi á síðasta sumri. Þessvegna er gert ráð fyrir,
að salan verði samtals um 60 milljónir lesta og
talið er líklegt, að birgðir manneldishveitis verði
þrotnar þegar ný uppskera kemur á komandi sumri.
Af þessari ástæðu hefur hveiti hækkað nokkuð á
heimsmarkaði í vetur og fram á sumar.
Öðru máli gegni með fóðurkornið, en þar var
met-uppskera vestan hafs á síðasta sumri, eða 145
milljónir lesta móti 124 árið áður.
Sala fóðurkorns á heimsmarkaði vex frá ári til
árs og það eru fyrst og fremst lönd Vestur-Evrópu,
sem kaupa í stórum og vaxandi mæli, en einnig
Japan er að verða keppinautur þar. Aðal sölulandið
er hins vegar Bandaríki Norður-Ameríku, þar er
framleitt í vaxandi mæli til heimanotkunar og til
sölu, og eru það búfjárræktarþjóðir, sem bæði auka
bústofn sinn og krefjast stöðugt vaxandi afurða
af hverri skepnu, sem nota þessa vöru.
Heiðafélagið
danska var 100 ára þann 28. marz s. 1., en haldið
var upp á afmælið og hátíðahöld mikil gerð þann
29. Svo sem ýmsum er kunnugt var það ítalsk-
fæddur Dani, Enrico M. Dalgas, er veitti fyrirtækinu
forstöðu fyrstu áratugina eftir stofnun þess, var
með frá byrjun og hvatti þjóðina til að leggja þar
hönd á plóg, minnuga þess, að þó að land hafi tap-
ast eftir stríðið við Þjóðverja 1864 væri nóg land
heima er breyta mætti úr auðn í ágætt nytjaland.
Og þetta hefur vissulega tekizt. Heiðar hafa ver-
ið ræktaðar, mýrar ræstar og gerðar að ökrum,
sandflæmi ræktuð, vatnsföll færð til betri vega og
land verið unnið þar sem stöðuvötn voru og sjór
áður.
Hundruð manna eru í þjónustu Heiðafélagsins og
næg verkefni eru stöðugt framundan. Um Heiðafé-
lagið og starfsemi þess verður vonandi rætt nánar
seinna, á síðum FREYS.
Norskar fóðurvöruverzlanir
afgreiddu samtals 900.000 lestir af kraftfóðri frá
heildsölustöðvum árið 1965 en það var um 11%
meira en árið áður. Af þessu magni var 617.000
lestir kolvetnafóður og 283.000 lestir prótein.kr.
Samvinnuverzlanir afgreiddu 22.000 lestir til
bænda í búlk og fer búlkafgreiðsla vaxandi frá ári
til árs og er sérstaklega verið að gera ráðstafanir
til þess nú að flutningur með búlkbílum aukist að
mun. Melassi er í mjög ört vaxandi mæli notaður í
fóðurblöndur með afbragðs árangri.
Wedholms-verksmiðjurnar í Nyköping í Sví-
þjóð, sem eru sameignarfyrirtæki allra mjólk-
urbúa þar í landi, framleiða hvers konar tæki
til kælingar og geymslu á mjólk.
Meðal annars mjólkurtanka af gerðinni DF
613 í eftirtöldum stærðum: 200, 300, 400,
600 og 900 lítra.
Einnig tanka af gerðinni DF 623 í stærðun-
um 1250, 1800 og 2500 lítra. Þessir tankar
eru með sambyggðri frystiþjöppu frá „Prest-
cold“.
Einnig framleiðir Wedholms kælitæki til að
kæla kælivatn í kæliþróm, en þau eru mjög
hentug þar sem skortur er á nægilegu kæli-
vatni.
Afgreiðslutími á mjólkurtönkunum er 2—4
mánuðir, en kælar fyrir kæliþrær eru yfir-
leitt fyrirliggjandi. S.Í.S.-Véladeild.