Freyr - 01.12.2000, Page 15

Grillveisla NÖK-fulltrúa og gesta á Hólum í yfir 20°C hita og síðdegissól.
(Ljósm. Jóhannes Torfason.).
vart kúabændum og t.d. ráðgjöf í
jarðrækt á höndum annarra en ráð-
gjöfin í nautgriparækt. Umræðan
væri hins vegar um og það, að kröf-
um bænda, að þetta væri meira fellt
saman. Þá ræddi hún einnig stöðu
mjólkureftirlits í tengslum við aðra
ráðgjöf, en uppbygging í þessum
efnum er mjög breytileg eftir lönd-
um. Taldi hún mikla reynslu fyrir
því að samþætting mjólkureftirlits
og ráðgjafar um fóðrun skilaði
meiru en þessir þættir aðskildir.
Hún taldi ljóst að þróunin væri í átt
að aukinni sérhæfingu í ráðgjöf og
að notandinn greiddi sífellt meira
beint fyrir ráðgjöfina. Oskir um
eigin ráðunaut, sem sinnti málum
búsins í heild, stæði eftir sem áður
mjög sterkt meðal bænda.
Danskur bóndi, Tage Christen-
sen, fjallaði um viðhorf kúabónd-
ans til rannsókna og menntunar í
greininni. Hann byrjaði á að draga
upp myndina af hinni gífurlega
hröðu þróun í danskri mjólkurfram-
leiðslu þar sem mjólkurframleið-
endum hefur fækkað úr rúmlega 60
þúsund árið 1975 í 10 þúsund í dag
og áætlað að fjöldinn verði kominn
niður í um 5 þúsund innan fimm
ára. Þetta kallar á feikilega aukna
sérhæfingu á öllum sviðum.
Hann lagði mikla áherslu á þörf-
ina fyrir öflugt og virkt rannsóknar-
starf í greininni við þessar aðstæð-
ur. Sú þörf færi verulega vaxandi.
Rannsóknarstarfsemi er að umtals-
verðum hluta kostuð beint af
dönskum mjólkurframleiðendum.
Hann sagði að bú eins og sitt með
um 100 kýr greiddi á ári í fram-
leiðslugjöldum (hluti „búnaðar-
málasjóðs" þeirra), sem rynnu beint
til rannsóknarstarfsemi, urn 200
þúsund krónur (umreiknað í ís-
lenskar krónur). Því væri eðlilegt
að bændur hefðu beint hönd í bagga
með því hvemig þessu fé er varið.
Sá grunnur sem fyrir hendi er í
skýrsluhaldi nautgriparæktarinnar
verður ætíð feikilega mikilvægur
fyrir alla rannsóknarstarfsemi.
Hann taldi að þær áherslur sem
æskilegar væru í rannsóknarstarf-
inu á næstu árum væru öðrum
fremur: 1. Styttri tíma verkefna og
ef um langtímaverkefni væri að
ræða væri mögulegt að geta endur-
skoðað og jafnvel hætt við ef í ljós
kæmi að það sem að var stefnt næð-
ist ekki. 2. Enn meiri áherslu á að
niðurstöður skiluðu sér vel til
bænda. Nýju rannsóknarmiðstöðina
sem fjallað er um hér að framan ber
að skoða í því ljósi. 3. Meiri áhersl-
ur á verkefni sem hefðu tengsl við
rannsóknarstarf í öðrum löndum. 4.
Meiri samvinnu á milli þeirra stofn-
anna sem vinna að rannsóknum fyr-
ir greinina í dag.
Hann taldi að námið á bænda-
skólunum væri nauðsynlegt að sér-
hæfa enn meira en nú væri. Hann
taldi eðlilegt að námsdvöl utan
landsteinanna yrði eðlilegur þáttur í
námi í framtíðinni.
í erindi Sigurgeirs Þorgeirssonar,
framkvæmdastjóra BÍ, var fjallað
um uppbyggingu og verkefni í leið-
beiningaþjónustu hér á landi.
Samvinna í norrænni
nautgriparækt
Annað meginefni ráðstefnunnar
var umfjöllun um norræna sam-
vinnu í ræktunarstarfinu í naut-
griparækt.
Sú umfjöllun hófst á yfirlitserindi
um þróun í ræktunar”tækni” sem
Torstein Steine frá Noregi flutti.
Hann byrjaði á að minna menn á að
gleyma sér ekki í tækninni þannig
að aðalþáttur í framkvæmd ræktun-
arstarfsins týndist, en hann yrði
ætíð að leita eftir bestu getu að
þeim einstaklingum sem best upp-
fylltu ræktunarmarkmið okkar og
vinna að því að hlutur þeirra yrði
sem mestur í myndun næstu kyn-
slóða nautgripa.
I sviði hefðbundinnar kynbóta-
fræði væru aðferðimar í fullu gildi,
þróunin þar sneri fyrst og fremst að
þeim möguleikum sem sköpuðust
með sífellt öflugri tölvum, þannig
að útreikningar sem áður voru
óhugsandi vegna umfangs væru nú
vel viðráðanlegir.
Flutningur fósturvísa er fastur
þáttur í framkvæmdinni síðustu 20
árin. Möguleikamir fælust í betri
nýtingu bestu kúnna og möguleik-
um til að stytta ættliðabilið. Einnig
hefðu þeir sérstöku hlutverki að
gegna í örsmáum erfðahópum til
varðveislu.
Kyngreining sæðis er ekki enn
raunhæfur möguleiki við fjölda-
notkun, en vafalítið aðeins spurning
um örfá ár. Ræktunarlegur ávinn-
ingur er ef til vill ekki mikill, fyrst
og fremst að möguleikar verða til
úrvals á liðnum móðir til dóttur,
sem hefur í raun nánast ekkert vægi
Frh. á bls. 45
FREYR 11-12/2000 - 15