Freyr - 01.12.2000, Page 20

Burðaraldursdreifing
□ mars Bokt
Mynd 3, sjá texta.
Burðarmánuður
Mynd 4, sjá texta.
kvígurnar eru að jafnaði orðnar
verulega eldri við burð nú en þær
voru fyrir tveimur áratugum.
Þessar tölur eru einnig mjög háar
í samanburði við það sem sjá má í
öðrum löndum. I Hollandi og
Bandaríkjunum er meðalaldur
kvígnanna við burð 25-26 mánuðir
og sama meðaltal er að finna hjá
Jersey kúnum í Danmörku, en hjá
þyngri kynjunum er meðaltalið á
bilinu 27-28 mánuðir. í Svíþjóð eru
kvígumar að jafnaði hvað elstar,
eða á bilinu 28-29 mánaða, og svíar
telja þær þó alltof gamlar og em
með mjög harðan áróður til að
hvetja bændur til að vinna að lækk-
un burðaraldursins.
Á mynd 2 er sýnt á hvem hátt
aldur kvígnanna við burð breytist
eftir burðartíma þeirra. Þama sést
umtalsverður munur. Kvígurnar
sem bera að haustinu eru vemlega
eldri en þær sem bera síðari hluta
vetrar og að vori. Þetta er lík skipt-
ing og áður, báðir hópar em hins
vegar eldri en áður. Ástæða er til að
ætla að það séu mismunandi þættir
sem stýri aldri kvígnanna sem bera
á mismunandi árstímum. Þetta má
sjá enn skýrar með því að skoða
dreifingu í aldri kvígna sem bera
annars vegar í mars og hins vegar í
október. Þetta er sýnt á mynd 3.
Segja má að kvígumar sem bera í
mars sýni nokkuð eðlilega dreif-
ingu í burðaraldri miðað við að
stefnt sé að 25-26 mánaðar aldri
þeirra við burð. Sjá má að enn
finnst örlítill hópur af kvígum sem
stefnt er að burði hjá við þriggja ára
aldur. Hjá kvígunum sem bera í
október er hins vegar dreifing í
burðaraldi ögn skrýtin. Ljóst er að
þama er talsverður hópur af haust-
fæddum kvígum þar sem stefnt er
að burði við tveggja ára aldur eða
örlítið meiri. Hins vegar er ákaflega
stór hópur af kvígum sem greini-
lega eru færðar á þennan burðar-
tíma og eru orðnar verulega rosknar
þegar þær loks bera fyrsta kálfi.
Burðartími
Þegar kvígurnar eru flokkaðar
eftir burðarmánuði þeirra fæst sú
útkoma sem sýnd er á mynd 4. Þar
sést að ákaflega stór hluti af kvíg-
unum ber orðið að haustinu og
snemma vetrar, frá því í september
og fram í desember. Þetta er feiki-
lega mikil breyting frá því sem áður
var. Þetta er einnig ákaflega frá-
brugðið burðartíma hjá kúm í land-
inu í heild. Það er því ljóst að að
erfiðlega gengur að láta kýrnar
halda þessum burðartíma.
20- FREYR 11-12/2000