Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1923, Side 81

INNI í BLÁMÓÐU ALDANNA
47
Slíkur er konungshugurinn, hug-
ur Bjarnar; þannig er drotningar-
lundin, lund Ingibjargar. Þesshátt-
ar hugskot er loftkastali, sem þó
stendur á jörðinni, og er þá vel
bygt, þegar svo eru húsuð híbýli.
Svo er að sjá á sögunum, að
fornkonur mikilsháttar hafi látið
ógert að biðja um það, sem í skáld-
sögum er kallað lífið sjálft. Aldar-
farið ól upp í þeim þann metnað.
Þegar Kjartan ólafsson neitaði
Guðrúnu á Laugum um utanförina,
þótti henni sér vera gert lágt undir
höfði. Metnaður hennar særðist,
og þá vildi hún ekki lofa Kjartani
l)ví, er hann bað um — að hún biði
hans, geymdi honum eiginorð,
meðan hann væri utan. Af þeim
orsökum spratt ógæfa Hjarðhylt-
inga og Laugamanna.
Eg nefndi drotningarlund Ingi-
hjargar og drap á konungshuga
Bjarnar. Erlingur Skjálgsson átti
þtann hug. Honum gifti Ólafur
konungur Tryggrason einkasystur
sína, hefir séð manndóminn í Er-
lengi. Erlingur sýndi þann stór-
hug oft á æfi sinni og þó mestan í
viðskiftum sínum við Ólaf konung
Haraldsson, bæíði þegar hann sótti
i hendur konungi Ásbjörn selsbana,
frænda sinn, og þó einkum á Skeið
sinni, þegar hann barðist við kon-
unginn og ofurefli liðs. Erlingur
harðist einn, þegar Skeiðin var
hroðin, stóð í lyftingunni og hjó af
sér spjótalögin, sem drifu að hon-
um. Engimi maður vissi dæmi til
— segir sagan — að einn maður
veitti þvílíka vörn gegn öðru eins
ofurefli Loksins mælti konungur-
inn: Viltu grið, Erlingur? ÞaS vil
«g, svaraði hann. Þá gekk Erling-
ur niður úr lyftingunni og tók ofan
hjálminn. Þá kom níðingurinn fram
í konunginum og stakk öxarhyrnu
í kinn hjálmgöfuga hersisins. En
Áslákur fitjaskalli rak exi í höfuð
honum. Það var banahögg Erlings
frá Sóla.
Enginn maður öfundar þá, sem
báru vopnin þessi á Erling, og gerð-
ust griðníðingar. Þeir eiga að réttu
lagi heima í yztu myrkrum ódreng-
skaparins. En Erlingur gnæfir hátt
á skeið sinni. Hann var sigurveg-
ari, þó liann félli. Þannig merkj-
um vér drottinssvikarann, mælti
Ólafur konungur, þegar hann stakk
Erling með öxarhyrnunni. Það
nafn festist aldrei við Erling
Skjálgsson. Norræ,nar bókmentir
hafa skilið við hann betur en svo.
Sagan hefir látið hann njóta sann-
mælis, og skilað honum inn í blá-
móðu aldanna.
Erlingi var orðið ákaflega heitt,
þegar hann tók ofan hjálminn,
heitt af erfiði varnarinnar. Hann
tók ekki ofan fyrir ofureflinu.
Hann mat ekki mikils höfðatöluna
fremur en Ólafur pá í hafvillunum
til írlands. Skipshöfnin var eigi
samþykk stýrimanni um áttirnar
og vildi hún að meirihluti fengi að
ráða, þegar skiftar væru skoðanir.
Þá var skotið ágreiningnum til Ól-
afs. Hann svaraði á þá leið, sem
frægt er orðið síðan meðal viturra
manna: Því verr þykir mér að duga
muni heimskra manna ráð sem þau
koma fleiri saman.
Segja má um þessa menn og
aðra eins, að í hugskot þeirra hafi
verið saman komin lífsreynsluspeki
óteljandi kynkvísla. Ef ráðlegg-
ingar þeirra og tilsvör væru hag-