Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1931, Side 42

24
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
1
vísindalega mentun nálega allsstað-
ar, en kunnáttu í íslenzkri tungu
nútímans er hvergi hægt að fá
nema á íslandi. Hver maður myndi
fara þangað til verklegra æfinga.'
Útlendingar eiga bezt heiman-
gengt að sumrinu, því margir þeirra
sem tilsagnar óska í þessu, stunda
sjálfir kenslu að vetrinum. Þá hafa
og flestir þá hugmynd, að ísland
sé ógurlegur staður að vetrinum,
og það er engin leið að fá menn
til þess að fara þangað nema að
sumrinu, fyr en þeir hafa kynst
því sjálfir. En eins og nú er, má
heita gagnslaust að koma til ís-
lands að sumrinu, til þess að læra
málið. Hvergi er hægt að hlýða á
fyrirlestra eða komast í samræður
Yið menn, að minsta kosti ekki fyr-
ir ókunnuga. Eina ráðið er að fá
sér einkakenslu, en það er bæði
dýrt, og vantar auk þess það fjör
og líf, sem er í því að vera í hópi
þeirra, sem sama verk stunda. Og
svo er undir hælinn lagt hvort
menn hitta á kennara, sem í raun
og veru er fær um starfið. Eg var
sjálfur heppinn í þessu efni, en
það var ekkert annað en tilviljun.
* * *
Loks er þriðja spurningin.
Hvaða ágóða ísland muni öðlast
af stofnun sumarskóla í sambandi
við Háskólann, er óneitanlega part-
ur máls þessa, sem mestu varðar.
Svar fyrstu spurningarinnar á hér
við að nokkru leyti, en margt fleira
kjemur fram við íhugun þriðju
spurningarinnar, sem heimtar at-
hygli og nánari útfærslu.
Þúsund ára afmæli Alþingis er
liðið, og hátíðarhaldið, sem því var
samfara, orðinn sögulegur viðburð-
ur, er komandi kynslóðir munu
lengi minnast sem eins hins heppi-
legasta og ógleymanlegasta stór^
virkis þjóðarinnar. Ekkert hefir
nokkurntíma vakið athygli víðrar
veraldar svo kröftuglega á “eyjunni
hvítu’’ né látið hana skína með
svo mikilli birtu, að augu margra
miljóna opnuðust, og þeir sáu í
fyrsta skifti á æfinni, að ísland er
ekki klakaauðn Eskimóa og ís-
bjarna, eins og þeir höfðu áður í-
myndað sér, heldur heimkynni upp-
lýstrar og aðdáanlegrar þjóðar.
Sá óvanalegi kunnugleiki, viður-
kenning og góðvild, er ísland á nú
sem stendur að fagna hjá annara
þjóða almenningi, ætti að vera
stórvægilegt gleðiefni öllum ís-
lendingum og ekki sízt þeim, sem
í útlöndum búa, og þess vegna er
umbreytingin frá því, sem áður
var, auðsjáanleg. Ánægjunnar yfir
þessu verður þó að njóta í skugga
þeirrar meðvitundar, að ef hér við
situr, sé þessi nýbreyting aðeins
skammgóður vermir, er skjótt kóln-
ar í hráslaga gamalla og rótgró-
inna öfga og hindurvitna. Þess
verður ekki langt að bíða, að hrím-
þoka gleymskunnar fari að umvefja
ísland, og mikið af því góða, sem af
hátíðinni leiddi, verður að engu. Þá
verður Island aftur dæmt einvörð-
ungu af nafni þess og hnattstöðu,
og um það verður lítið annað mun-
að en vitlausu hugmyndasmíðin og
ranghermin víðvíkjandi veðráttu
þess og lifnaðarháttum, sem land-
læg hafa verið í útlöndum, og ekki
ósjaldan hefir tekist að læða þar
inn í landafræðisbækur alþýðu-
skólanna, ræður og fréttablöð. —
Þetta hefir ekki verið að kenna
4