Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1931, Síða 50

/
Una Olaf ffelga')
Kftlr pröfesNor Rlehard Beck.
Á voru mikla þjóðhátíðarári, í
hitt eð fyrra sumar, héldu Norð-
menn hátíðlegt níu alda afmæli
kristninnar þar í landi. Eins og
sæmdi þessum merku tímamótum,
voru hátíðarhöldin hin viðhafnar-
mestu og sótti þau mikill fjöldi
manna hvaöanæfa. — Þúsundum
Norðmanna í Vesturheimi varð at-
burður þessi tilefni pílagrímsfarar
á fornar stöðvar. Sætir það engri
furðu. Hátíðahöldin voru helguð
minningu einhvers hins atkvæða-
mesta og áhrifamesta leiðtoga
norsku þjóðarinnar, minningu Ól-
afs konungs Haraldssonar ins
helga, höfuð dýrðlings þjóðar sinn-
ar. Hinn 29. júlí 1930 voru 900 ár
liðin frá því, að hann féll í orustu
á Stiklastöðum skamt frá Þránd-
heimi. Þótt kynlegt megi virðast í
fljótu bragði, markaði dauði hans
í raun og veru úrslitasigur kristn-
innar í Noregi, og fyrir því var
þessi þjóðhátíð Norðmanna helguð
minningu hans sérstaklega. Hún
bar nafnið “Ólafshátíð'’ með réttu.
Aðal-hátíðahöldin fóru fram í
Þrándheimi. Átti það einkar vel við,
því að þar hafa bein Ólafs kon-
ungs hvílt öldum saman. Dóm-
kirkjan í Þrándheimi, sem kölluð
hefir verið “lang-glæsilegast guðs-
hús í Norður-Evrópu”, var mið-
*) Ritgerð þessi er frumsamin á Bnsku
og birtist í tímarltinu "The Quarterly
Journal of the University of North Da-
kota”, 1930. Hún er lauslega þýdd og
breytt ati nokkru.
depill hátíðarhaldanna. Þangað lágu
nú allar leiðir, eins og til Róma-
borgar forðum daga. Dómkirkjan
á sér langa sögu að baki og merki-
lega. Hún er sjö alda gömul, og
fyrir atorku og áhuga tveggja kyn-
slóða stendur hún nú endurreist
í sinni fornu dýrð. Tign hennar og
fegurð, að ógleymdum hinum
mörgu sögulegu minningum, sem
við hana eru tengdar, gerðu hana
að hæfum stað fyrir meginþáttu
þessarar óvenjulegu hátíðar. Öld-
um saman hafa jarðneskar leifar
Ólafs helga hvílt skrínlagðar á há-
altari dómkirkjunnar. Innan veggja
hennar hafa óteljandi bænir stígið
upp til dýrlingsins á liðnum ár-
hundruðum; þaðan hljómuðu nú
lofsöngvar og ræður, sem mikluðu
mátt hins djarfhuga konungs og
áhrifavald hans.
Sagan er frásagnarík um Ólaf
Haraldsson, um skapferli hans,
æfi hans og starf. Ekki mun það
tilviljun ein, að Snorri Sturluson
ritar lengst mál um hann allra Nor-
egskonunga í “Heimskringlu” sinni.
Og “ólafs saga helga” er langtum
meira en mikilvægt sögurit; hún
á í tilbót geysimikið bókmenta-
gildi; ritsnild Snorra lýsir sér hér
í allri fjölbreytni sinni og frásagna-
krafti. Þá hafa óteljandi sagnir
myndast um Ólaf Haraldsson. —
Hann varð þjóðhetja og í margra
augum píslarvottur; hann varð
einnig höfuðdýi’lingur þjóðar sinn-