Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1931, Page 130

112
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
alla leið austur til Montreal í því sam-
bandi, hvað eftir annað, sem olli bæði
kostnaði o g tímaeyðslu. Einnig gerði
aðstaðan hér vestra það óumflýjanlegt
fyrir nefndina að senda umboðsmenn
alla leið til Islands, til þess að sjá þeim
er á hennar vegum færu heim, fyrir gist-
ingu og beina. Til þeirrar farar voru
valdir þeir J. J. Bíldfell, formaður nefnd-
arinnar, og séra Rögnv. Pétursson, fé-
hirðir. Um samninga þá, er þeir gerðu
heima, er yður öllum kunnugt, og þá vel-
vild er hlutaðeigendur á Islandi sýndu
þeim í hvívetna, Síðar fóru þeir séra
Rögnvaldur og Á. P. Jóhannsson heim
til þess að annast um frekari undirbún-
ing, og sjá um, að alt yrði til reiðu er
hátíðagestirnir kæmu, og eiga þeir þakk-
ir skilið fyrir hið mikla verk, er þeir
leystu þar af hendi. Það er ekki auðvelt
að gera sér í fljótu bragði grein fyrir
því feykilega starfi, er þessir menn urðu
að leysa af hendi á tiltölulega stuttum
tíma. Þeir þurftu að sjá um innkaup á
húsmunum í spítalann, sem stjórnin á
Islandi hafði lánað Heimfararnefndinni
til afnota á meðan gestir þeir, sem há-
tíðina sóttu á hennar vegum, dvöldu á
Islandi. Um flutning á þeim frá Skot-
landi til Islands, og frá höfninni og í
spítalann. Þeir þurftu að sjá um smíði á
ýmsum munum, er nota þurfti í spitalan-
um, en sem ekki voru með í kaupunum,
svo sem fatatrjám til að hengja á föt
og fleira. Þeir þurftu að ráða vinnufólk
á spítalann, útvega fólki vistir til mál-
tíða, og semja um alt þeim að lútandi.
Sjá um að bilar væru til að flytja fólk
það, sem á vegum Heimfararnefndarinn-
ar kom, á milli Reykjavíkur og Þing-
valla, á hverjum morgni og hverju
kvöldi. Þeir þurftu að sjá um máltíðir
á Þingvöllum fyrir allan hópinn, og þeir
þurftu að sjá um ótal margt fleira, er
hér yrði of langt mál upp að telja.
Eins og menn sjálfsagt muna, þá var
áætlaður kostnaður við tveggja vikna
veru hátíðargesta heima, $52.80 fyrir
manninn, með því að viss tala manna
fengist til vistar í spítalanum. En þó að
hópur sá, er á vegum Heimfararnefnd-
arinnar fór, væri nógu stór til þess að
fullnægja þeirri tölu, þá fór nú samt svo
að fjöldi manna þáði boð vina og vanda-
manna í Reykjavík, að dvelja hjá þeim
meðan þeir stæðu við á Islandi, svo að
tala þeirra, sem á spítalanum dvöldu,
nægði ekki til að bera kostnað þann,
sem nefndin hafði lagt út í, í sambandi
við undirbúninginn, og varð nefndin því
að taka til peninga þeirra, er inn höfðu
komið í sölulaun á eimskipafar-bréf-
um, og sem nefndin hafði opinber-
lega tilkynt, að notaðir yrðu í þágu
heimfarenda. Síðar voru allir þessir
reikningar og málavextir lagðir fyrir
fund, er haldinn var á skipinu Minne-
dosa á vesturleið af heimfarendum, og
gerðir nefndarinnar samþyktar í einu
hljóði. Annars hljóðar fundargerðin frá
þeim fundi á þessa leið:
“Þann 6. ágúst 1930, kl. 2.30 e. h.,
héldu íslenzkir farþegar á S.S. Minedosa
fund. Fundarstjóri var kosinn Mr. J. J.
Bíldfell og ritari séra Guðm. Árnason.
Fundarstjóri skýrði frá, að fundurinn
væri boðaður samkvæmt gefnu loforði
Heimfararnefndar Þjóðræknisfélagsins,
til þess að ráðstafa umboðslaununum, er
veitt væri Heimfararnefndinni á fargjöld-
um heimfarenda. Einnig skýrði hann frá,
að nefndin hefði gert ráð fyrir, að 250
manns af þeim, er heim fóru á hennar
vegum, gistu í Landsspítalanum, og að
sá gestafjöldi hefði verið nauðsynlegur
til að greiða allan kostnað í sambandi
við veru vestur-íslenzkra gesta þar. En
nú hefði svo farið, að aðeins 121 hefðu
fengið gistingu þar. Kvað hann því
nefndina hafa notað sölulaun sín af far-
bréfunum að mestu leyti til þess að
greiða það, sem á vantaði.
Mr. Á. P. Jóhannsson gerði grein fyrir
'kostnaðinum og fyrirhöfn sinni og ann-
ara meðnefndarmanna sinna. Kvað hann
rúm, rúmfatnað, stóla og annað fleira
hafa verið keypt fyrir 250 manns, og
auk þess hefði nefndin orðið að borga
leigu fyrir borðbúnað, láta búa til hengi-
tré fyrir fatnað og gjalda starfskonum
í spítalanum kaup. Sagði hann greini-
lega frá undirbúningsstarfi sínu og séra
Rögnvaldar Péturssonar í Reykjavik, og
að þeim hefði komið saman um að af-
henda landsstjóminni á Islandi muni þá,
sem notaðir voru í spítalanum og nefnd-
in hefði keypt, einkum þar sem stjómin