Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1954, Page 77

ÍSLENZK HELGIKVÆÐI Á MIÐÖLDUM
59
7. Sjúkra heyrir hljóð
harm ej syrgja fljóð
blindir daujir barnung jóð
brögnum veittist líknin góð
myskunn Nikuláss mjúk og rjóð
miklu er betri en gull í sjóð
hann minnkar móð
mœtri þjóð.
Þegar sekventsíur voru sungnar,
voru þær venjulega sungnar af
tveim kórum er skiptust á um erindi
°g gagnerindi, sem þá varð að vera
sungið með sama lagi. En stundum
byrjuðu þær á stöku erindi eða end-
uðu á stöku erindi, eins og hér, og
gatu þá báðir kórarnir sungið það
saman. Um sönginn á þessum Niku-
lásarvísum fylgja þessar upplýsing-
ar, sem sýna að þetta er sekventsía
eða prósa (sem þessi kvæði voru
líka kölluð, einkum í Frakklandi):
„Skulu þessar vísur syngjast með
eitt (=sama) lag og preter rerum er
sungit, hverjar tvær með sama lag
svo sem prósan gengur, utan síðasta
vísan syngist með eitt (=sama) lag
°g alle psallite.“
Tvö önnur kvæði eru líklega sek-
ventsíur. Annað þeirra Allra kcer-
asta jungjrú min, hefur á víxl átta
°g fimm vísuorða erindi, sextán alls.
Hitt kvæðið, Fýsir mig að jremja
dikt, hefur tuttugu erindi í ójöfnu
formi og stakt lokaerindi, dálítið
öðruvísi byggt. Vera má, að hér
omi ekki öll kurl til grafar. Eitt
væði minnir mjög á hið óreglulega
orm, sem Þjóðverjar kölluðu leiki
\ eich) og set ég það hér til sýnis:
Máría mœrin svinna
'mi-skunn lát oss finna
eykst í óði að inna
engin er betri kvinna
drós er skœr og dávæn mœr
dyggðir lát oss finna
vertu oss nær en vœna mœr
þá vill oss púkinn ginna
láttu oss verkin vinna
inna og þér sinna
ó minn sóminn Ijóminn blóminn
lystug ristin tvinna
jyrir blessan bæna þinna
batni tárin kinna.
2. Ej vér jöllum jram af pöllum
jyrr en dauðan skæða
himna köllum hann gejur öllum
hjálpar vist að snæða
það má koma til kvæða
jrœða sú ræða
drottning móð var döpur og rjóð
þá dreyrinn tók að blæða
beint út af þeim bjarta smið
sem barstu mær í þínum kvið
þú veittir oss lið
og vildir heiminn grœða.
3. Vegur er stríður valla blíður
veitir oss þungan hnelli
dárinn sníður drótt ei síður
og dauðans lúðurinn hvelli
hann kemur svo geyst með gelli
smelli og með elli
vanda klandrið verður að grandi
vizka dvínar hrelli
það gerir flokkum felli
jlesta beygir hún elli.
Aðelefniviður í grind hinna nýju
hátta er auðvitað rimið. Því er fyrir-
komið á ýmsan hátt. Elzt er run-
henda þar sem rímið er í röðum
(tvö eða fleiri aa, aaaa). Yngra er
skiptirim (abab) og klofarím (abba),