Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1958, Page 50

32
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
enginn ræðumaður. Aldrei þessu
vant er Sigvaldi þar kominn, og
kennarinn, sem aldrei kom á ræðu-
pall, spanar „nefndina“ upp í það,
að leita til Sigvalda. Þykir öldnum
það hið mesta örþrifaráð, en ungum
skemtileg nýung, að sjá stirðbusann
á ræðupalli hella úr sér sérvizk-
unni — ef hann kæmi þá orði út úr
sér. Og er hlegið og klappað lengi
eftir að ræðumaðurinn er tilbúinn
að hefja mál sitt. En þarna bíður
hann einarður, ófeiminn og virðir
fyrir sér áheyrendurna. Og þegar
hann hefur mál sitt er ekkert ræðu-
snið á því. Hann er bara að tala við
fólkið. Minnist ekki á fornsögur,
skáld né fegurð íslands, og segir
ekki eina skopsögu. Hann er að tala
um Ströndina, eins og hún er og á
eftir að verða. Hann ummyndar og
endurskapar bygðina; ryður skóg-
inn; sker fram flóana; byggir vegi;
reisir ný hús, umkringd kál- og
blómgörðum; brýtur jörð og yrkir
víðfeðm akurlendi. Þannig leiðir
hann áheyrendur sína inn í framtíð-
ina, sem er heimur hinna ungu og
uppvaxandi, en hressandi fyrir
aldna og lúna að líta þar inn . . .
Eftir þetta varð öllum ljóst, að
Sigvaldi var nýr og betri maður.
Og Áni gamli sagði, að pilturinn
hefði kastað álagaham, sem heimsk-
an hefði fært hann í strax barnið.
„Almenningsheimskan er göldrótt-
ari en nokkur norn,“ sagði Áni
gamli. Og hann var skygn.
III
Fram á fermingaraldur voru börn
og unglingar heima og léttu undir
hús- og búverk með foreldrum sín-
um. Eftir það þótti sjálfsagt að þau
færu utan, að dæmi forfeðranna, til
að vinna sér frægð og frama ■—
nokkra dollara til búsins og þokka-
legan fatnað og skó til spari. Stúlk-
urnar réðu sig til húsverka eða
annara kvenlegra starfa í Winnipegi
og komu sjaldan heim, nema í jóla-
fríinu. Útivinna piltanna var
skammvinnari, oftast bundin við
uppskeru á sléttunum — „harðvist, ,
eins og það var kallað; þó Sveinn i
Sandvík ímyndaði sér, að vinna a
ökrum væri létt verk og löðurmann-
legt, í samanburði við sjóróðra a
íslandi. „Ég tala nú ekki um ha-
kallalegur,“ sagði Sveinn, og hóf upp
pontuna.
Þrátt fyrir fátækt og frumbýlings'
baslið voru ungmennin hraust °&
bráðþroska. Feðrunum var vel vseru
þó synir þeirra reyndu sig V1
Enskinn, og sáu ekki betur en þeir
kæmu stærri og mannborlegri ur
hverri utanför. Þeim var minna ge^'
ið um borgarvist dætra sinna. Efhr
ár eða svo í Winnipeg, urðu þær því
nær óþekkjanlegar . . . Þvílíkt bölv
að tildur og bríarí! Og mest af Þvl’
sem þær unnu sér inn, gekk í silk1
kjóla, og útlent fínirí, sem aldrel
sást, nema á þvottasnúrunni. FleS
ar tóku sér ensk nöfn, sem 0
reyndust íslenzku tungutaki ofraiH1’
nema meðal ungdómsins, sem oft 0
einatt virtist helzt vilja fela
íslend'
Og
ingseðli sitt undir enskum ham
hafði margur roskinn og raðl
Strandarbúinn óhug á vistarvei^
dóttur sinnar í Winnipeg; en eng1 ^
meir en Vilhjálmur á Skarði. ^
því Dísa var óvitabarn hafði
haft sitt fram við foreldra sína.
var hún, að kalla mátti,
fulltíö*’
þroskuð um aldur fram, falleS
og