Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1958, Page 69

ÍSLAND OG ÍSLENZKAR BÓKMENNTIR
51
þótti skáldalof gott, þótt skáldun-
um sjálfum þætti bezt að lofa kon-
uuga. En enginn einstakur atburður
er líklegri til að hafa snúið land-
uámsmönnunum í skáld og minn-
iugafræðimenn en það að vera rifnir
upp úr rótum gamla landsins og
fluttir í rótleysi nýia landsins
(Nordal).
Erfitt er að ofmeta löngun þá
sem einbúarnir á bóndabæjunum
höfðu í fréttir hvaðanæva: frá næsta
bas 0g úr víðri veröld. Gestir voru
svo velkomnir að menn, eins og sagt
er að líka hafi verið gert á írlandi,
byggðu hús sín um þjóðbraut þvera
th að laða þá heim. En hvergi var
auðveldara að slæva fréttahungrið
°g fylla sig nýjum tíðindum — frá
fraandum í fjarlægum héröðum, frá
®ttingjum erlendis og utan úr víðri
Veröld en á Alþingi. Þar breyttist
raunið og gjárnar í fjöruga tjald-
org ár hvert, tveggja vikna tíma
Urn miðsumarsleytið. Þ a n g a ð
streymdi bezta fólkið hundruðum
Sauaan hvaðanæva af landinu, en
goðin réðu þá sem nú veðrinu og
agurt var þar í góðu veðri. Hér var
gnott áheyrenda fyrir þá sem frá
einhverju höfðu að segja hvort sem
veðin voru kvæði eða sagðar sögur.
er höfðu fræðimenn tækifæri til
u bera sig saman um fróðleik sinn.
ht dæmi nægir: Hér hlustaði ung-
gr saguamaður á Halldór Snorrason
^egja Útferðarsögu Haralds Harð-
a a er gerðist í Miklagarði og Mið-
^ai arhafi, en Halldór sagði söguna
Sa ^brgum sumrum í senn. Síðan
§ 1 ungi maðurinn Haraldi kon-
Un§1 sjálfum.
Afdrifames^ af öllum gerðum Al-
ugis var viðtaka kristins dóms árið
1000. Flokkadrættir höfðu gerzt
um það mál á Alþingi svo að við
lá að allur þingheimur berðist. Kaus
hvor flokkur sinn lögsögumann og
heituðust menn við að segjast úr
lögum hvorir við aðra (eins og Suð-
urmenn gerðu Norðurmönnum í
Vesturheimi). Þorgeir ljósvetninga-
goði var þá lögsögumaður, en kristn-
ir menn kusu Hall á Síðu. Hann
lagði málið á vald Þorgeirs, sem
þá var enn heiðinn, með því móti að
allir skyldu hafa ein lög í landinu.
Þorgeir gaf sér góðan tíma að hugsa
málið. Þá hélt hann ræðu sem enn
myndi geta sætt Austur og Vestur,
ef ráðamenn þeirra létu sér hana
að kenningu verða. En máli sínu
lauk hann með því að allir menn
skyldu kristnir vera og skírn taka
þeir er áður voru óskírðir á landi
hér. En um barna útburð skyldu
standa en fornu lög og um hrossa-
kjötsát: skyldu menn blóta á laun,
ef vildu, en varða fjörgarðr ef
vottum of kvæmi við. En síðar fám
vetrum var sú heiðni af numin sem
önnur — því miður um hrossakjöts-
átið því enginn vafi er á því að fólk-
inu hefur yfirleitt liðið verr af því
að það fékk ekki að njóta þessarar
hollu og góðu fæðu sem venjulega
var nóg af á Islandi, en vitanlega
gripu menn til hrossakjöts í hall-
ærum og svo rammt kvað að þessum
fordómi kirkjunnar að enn mun
flestum íslendingum þykja illt
hrossakjöt.
Með kristninni var dauðadómur
kveðinn upp yfir hinum heiðna sið
og því sem honum fylgdi: sjálfstæði
og einstaklingshyggj a með hefndum
fyrir skertan sóma svo sem þessu
lífi var lifað á íslenzkri söguöld.